Akoestisch of elektrisch drumstel – Wat is de beste keus?
Gepubliceerd op vrijdag 23 november 2018
Als je besloten hebt dat je wil gaan drummen, is de volgende logische stap het aanschaffen van een drumstel. Je staat gelijk voor een belangrijke keuze, want er zijn twee soorten drumstellen: ga je als beginner leren drummen op een akoestisch drumstel of elektronisch drumstel? Natuurlijk klinkt een elektrisch drumstel tegenwoordig veel beter dan een digitale drum kit van vroeger. Maar is het ook echt de beste keus ten opzichte van akoestische drums? In dit blog zet ik de voordelen en nadelen op een rijtje!
- Akoestisch of elektronisch: wat is beter?
- Akoestisch drumstel: voordelen
- Akoestisch drumstel: nadelen
- Elektronisch drumstel: voordelen
- Elektronisch drumstel: nadelen
- Zie ook
Akoestisch of elektronisch: wat is beter?
Hieronder mijn advies in het kort. Wil je meer weten, lees dan de rest van het blog!
- Voor beginners zijn beide soorten geschikt om op te oefenen. Beide drum kits zijn opgebouwd uit dezelfde soort drums, dus je kunt er gewoon dezelfde ritmes op spelen. Geen zorgen!
- Akoestisch: zelfs het allerbeste elektrische drumstel klinkt en voelt niet als een echt akoestisch drumstel (hoewel het steeds een beetje dichter in de buurt komt). Wil je dus absoluut het geluid en speelgevoel van akoestisch hebben, kies dan een akoestisch drumstel. Ook als je in een band gaat spelen en optreden, is een akoestische set de beste keus.
- Elektrisch: met akoestische drums is er het bekende probleem van geluidsoverlast. Als dempen niet voldoende helpt of niet prettig klinkt/voelt, dan ligt elektronisch drummen voor de hand! Ook als je graag enorm veel drum-klanken tot je beschikking hebt – van verschillende akoestische drumstellen tot vette dance-kits – is elektrisch ’the way to go’. Daarnaast kun je een elektronische drum kit direct aansluiten op je computer en kun je hem gemakkelijk transporteren/opbergen.
- Overstappen van elektronisch naar akoestisch of andersom kan uiteraard, maar het is altijd even wennen!
Akoestisch drumstel: voordelen
- Je hebt geen stroom nodig en je kunt daardoor overal spelen.
- Je hebt geen koptelefoon of drummonitor (versterker) nodig om te horen wat je speelt.
- Met een akoestisch drumstel heb je meer controle over de klankkleur. Je kunt uit een akoestische trommel enorm veel verschillende klanken halen door verschillende technieken te gebruiken – terwijl bij de meeste elektronische drumstellen de sounds klinken zoals ze klinken – hoe je ook speelt.
- Op een akoestisch drumstel kun je behalve met drumstokken ook met je vingers en handen spelen, of met rods of brushes.
- Je dynamische bereik – ofwel het verschil tussen heel zacht en heel hard – is veel groter.
- Een akoestisch drumstel is makkelijker uit te breiden met extra trommels of bekkens en je kunt drums of cymbals van verschillende merken zonder problemen combineren.
- Een akoestisch drumstel kun je zelfs uitbreiden met elektronische onderdelen – meer informatie hierover kun je in het blog over Hybride Drums vinden. Andersom is het lastig: je zet niet snel een akoestische snaredrum naast je elektronische drumstel.
Akoestisch drumstel: nadelen
- Ten eerste is er het volume. Als je nog niet zo lang drumt is het lastig om zachtjes te spelen – je hebt door een gebrek aan techniek te weinig controle over hoe alles klinkt. Er zijn verschillende manieren om het geluid te dempen, maar voor je eigen speelplezier is het fijn als je gewoon lekker kunt drummen zonder dat mensen last van je hebben. Je moet goede afspraken maken met omwonenden over de tijden waarop je gaat drummen, bijvoorbeeld maximaal een uur achter elkaar – of alleen tussen 10.00 uur ‘s ochtends en 19.00 uur ‘s avonds. Dan is het natuurlijk vervelend als je om half acht ineens zin krijgt om te gaan oefenen.
- Een akoestisch drumstel neemt vergeleken met de meeste elektronische drumstellen iets meer ruimte in, al scheelt dat niet veel. Maar ga je het drumstel opbergen of vervoeren, dan zal het verschil in formaat een stuk duidelijker zijn.
- Drumstokken slijten sneller op een akoestisch drumstel.
Elektronisch drumstel: voordelen
- Voor veel mensen is het volume een belangrijke reden om voor een elektronisch drumstel te kiezen. Een elektronisch drumstel klinkt minder hard, zeker als je een drumstel kiest met gaasvellen (‘mesh heads’). In de specificaties van een drumstel kun je dit altijd terugvinden.
- Een groot voordeel van elektronisch drummen is het feit dat je niet één, maar misschien wel 40 drumstellen tot je beschikking hebt, hoewel dit wisselt per product natuurlijk. Naast verschillende drumstellen zijn er vaak ook allerlei percussie-geluiden beschikbaar. Je kunt bovendien heel makkelijk de geluiden veranderen en aanpassen.
- Een elektronisch drumstel kun je eenvoudig aansluiten op je computer als je jezelf op wilt nemen. Je hebt geen microfoons nodig en je kunt in plaats van audio ook MIDI opnemen. MIDI is geen geluid maar alleen ‘muzieknootjes-informatie’, waardoor je ieder foutje dat je hebt gespeeld nog kunt repareren.
- Sommige elektrische drumstellen zijn heel compact op te stellen en ook eenvoudig weer in te klappen.
- Een elektronisch drumstel klinkt altijd goed en je hoeft het nooit te stemmen.
- Op de meeste drummodules zit een aux-in waarop je je laptop, smartphone of tablet aan kunt sluiten. Je kunt op die manier makkelijk meespelen met je favoriete liedjes.
- Ook heb je de beschikking over een metronoom, en sommige modules hebben zelfs les-functies.
Elektronisch drumstel: nadelen
- Maar het grootste nadeel van elektronisch drummen is het gebrek aan controle dat je hebt over de klank. Met name bij de bekkens en de snaredrum merk je dat je minder ‘gevoel’ met het instrument hebt. Je bent afhankelijk van triggers die ieder detail van je spel op moeten pikken. De gevoeligheid van die triggers kan met name op budget-kits minder goed zijn dan op duurdere, en dan heb je kans dat je details mist, of je dat je wel eens dingen hoort die je juist helemaal niet wilde spelen.
- Op een elektronisch drumstel kun je niet met je vingers, handen, rods of brushes spelen. Technisch gezien kan het wel, maar het heeft geen enkel effect op de klank; die wordt namelijk bepaald door de klankmodule van het drumstel. Sommige muziekstijlen zijn daardoor heel lastig om te spelen op een elektronisch drumstel – bijvoorbeeld jazz. Gelukkig wordt dit wel steeds beter!
- Als je niet met koptelefoon wilt spelen, moet je een speaker erbij aanschaffen.
- Een nadeel is ook de prijs: wil je een elektronisch drumstel met realistische akoestische geluiden en veel controle over de klankkleuren, dan zul je behoorlijk diep in de buidel moeten tasten.
- Als je je elektronische drumstel uit wil breiden, moet je op zoek gaan naar drumpads die compatibel zijn met de module die je hebt, en je hebt natuurlijk de juiste bekabeling nodig. Niet iedere fabrikant werkt met hetzelfde systeem. Je bent dus veel meer merk-afhankelijk, en als je een verouderde set hebt kun je misschien al geen losse drumpads meer vinden.
- Als je in een bandje gaat spelen en je wilt gaan optreden, dan is een elektronisch drumstel niet handig. In de praktijk zul je namelijk vaak op een akoestisch drumstel moeten spelen, dat is nou eenmaal de standaard. Denk er maar eens over na: wanneer heb je voor het laatst een drummer zien optreden op een volledig elektronisch drumstel?
- Als je op drumles gaat, is de kans erg groot dat je op een akoestisch drumstel les krijgt. Als je een elektronisch drumstel gewend bent, dan is overstappen naar akoestisch best lastig. Ik merk zelf tijdens het lesgeven precies welke leerlingen thuis oefenen op een elektronisch drumstel. Deze leerlingen hebben wel de juiste coördinatie, maar ze missen vaak controle over de verschillende klankkleuren die je uit een akoestisch drumstel kunt halen. Logisch, omdat ze gewend zijn dat het niet uitmaakt – de module klinkt toch wel goed. Drummers die gewend zijn aan elektronisch drummen, slaan vaak wat harder op een akoestisch drumstel, al zijn er ook genoeg voorbeelden van drummers die juist schrikken van het enorme volume dat een akoestische kit produceert in vergelijking met een elektronische drumset. Het gevolg is dat ze minder durf hebben om te spelen.
- Dit lijken misschien een hoop nadelen, maar er zijn ook zeer duidelijke voordelen, zoals je hierboven kunt lezen. Lees nog eens mijn korte samenvatting, zodat je niet verdwaalt in de details!
Wat heeft jouw voorkeur? Akoestisch of elektronisch? Waarom? Laat hieronder een reactie achter!
Interview drummer Michael Schack
“Doordat ik elektronisch ben gaan drummen, ben ik beter akoestisch gaan drummen”, zegt Michael Schack. “Als je op akoestische drums iets niet helemaal precies raakt, bijvoorbeeld de rim van de snaredrum of de cup van het ridebekken, wordt die onvolkomenheid enigszins gecamoufleerd door de akoestiek van het drumstel. Maar elektronische drums zijn genadeloos. Ze geven precies door wat jij doet, dus je moet veel nauwkeuriger drummen. Niet alleen waar en hoe je het drumstel raakt, maar ook qua ritmiek. Dat heeft zich doorvertaald naar mijn akoestisch drummen. Dat doe ik nu gerichter en stabieler dan vroeger. Je ziet ook dat jonge drummers die zijn begonnen op een elektronisch drumstel (om de buren tevreden te houden), vaak naar verhouding beter zijn. Er is veel voor te zeggen om beide te doen: akoestisch en elektronisch. Dat maakt je een complete muzikant. Zoals een gitarist akoestisch en elektrisch speelt. En een toetsenist piano, Hammond en synthesizer.”
Pionier
De Belgische drummer Michael Schack is een pionier op het gebied van elektronische drums. Hij is van oorsprong een akoestische drummer en dat doet hij nog steeds, maar op dit moment heeft elektronisch drummen bij hem de overhand. Toen het merk Roland in de jaren negentig met de V-Drums het eerste complete elektronische drumstel introduceerde, was Michael er snel bij. Later volgden ook Yamaha en andere merken. Sinds 2001 is Michael demonstrateur voor Roland en reist hij hiervoor de hele wereld rond. “Op Zuid-Amerika na, ben ik overal geweest.” Michael heeft in zijn drumloopbaan bij meerdere bekende acts gedrumd. Momenteel drumt hij bij onder andere Soulsister, Ozark Henry, SquarElectric, V-Topia, Netsky, Milk Inc en Kate Ryan. “Bij Soulsister en Ozark Henry speel ik akoestisch, bij de andere acts elektronisch. Overigens heb ik geen enkele moeite met het overschakelen van elektronisch naar akoestisch en andersom. Dat is niet zo gek, want het drummen op beide soorten drumstellen is in essentie hetzelfde.”
Ook in live-muziek
Michael is een pleitbezorger voor elektronische drums. “Ik ben ervan overtuigd dat elektronische drums heel groot gaan worden. Ook in de live-muziek. Elektronische drums zijn inmiddels een volwaardig instrument en ze verdienen een plek op het podium. Je ziet ook dat dit steeds meer gebeurt. Bijvoorbeeld bij Robbie Williams.” Van het begin af aan is Michael gefascineerd door het elektronisch drummen. “Het zijn de klanken van vandaag en morgen, die je ook nog eens live kunt spelen. Ik maak zelf altijd de vergelijking met de akoestische en de elektrische gitaar. Na de uitvinding van de elektrische gitaar in de jaren dertig heeft het nog tot de jaren vijftig geduurd voordat de elektrische gitaar echt een plek had op het live podium. Elektronische drums ondergaan hetzelfde proces. Eerst moeten er artiesten successen mee boeken.”
Praktische voordelen
Kiezen voor elektronische drums kan een praktische keuze zijn of een muzikale keuze of allebei. “Een enorm praktisch voordeel van elektronische drums is het lage akoestische geluidsniveau. Je kunt op je zolderkamer helemaal los gaan zonder dat iemand daar last van heeft. Desnoods zet je een koptelefoon op. Ook kun je thuis naar hartenlust experimenteren en componeren, wat je als drummer weer verder kan brengen.” Ook in oefenruimtes en in bepaalde live-settings kunnen elektronische drums heel praktisch zijn. Je klinkt nooit te luid, hoe hard je ook slaat. Dus in een kroeg of zaal met een streng afgestelde dB-limiter (waar drums vaak de ‘boosdoener’ zijn), kunnen elektronische drums problemen voorkomen. Nog een praktisch voordeel: je hebt geen microfoons nodig om elektronische drums uit te versterken. Overigens zit er geen verschil tussen akoestische en elektronische drums als het gaat om de tijd die je nodig hebt voor het opbouwen en de soundcheck. Ook leuk: je kunt ieder onderdeel van je elektronische drumstel een klank toewijzen. Wil je diepere toms? Die hoef je dan niet te kopen, maar je stelt het gewoon in. Ieder elektronisch drumstel herbergt verschillende types drumstellen en per onderdeel kun je ook kiezen.
Muzikale keuze
Tot zover de praktische overwegingen. Volgens Michael is het een veelgemaakte vergissing dat kiezen voor elektronische drums een louter praktische keuze is. “Bij optredens is het kiezen voor elektronische drums vrijwel altijd een muzikale keuze”, aldus Michael. “Die keuze is vaak gebonden aan het genre. In een bluesrocktrio of in een jazzcombo met contrabas en piano zul je niet gauw elektronische drums zien. In de rock ook niet, hoewel je daar wel een verandering in ziet. Maar in bepaalde genres hebben elektronische drums een uitgesproken rol en ze zijn een onmisbaar ingrediënt. In de popmuziek van vandaag hoor je veel elektronische drums.” Juist doordat Michael elektronisch speelt, is hij in bepaalde bands terechtgekomen. “Dat was niet gebeurd als ik alleen akoestisch had gespeeld. Ik zoek ook altijd naar de meerwaarde van elektronische drums in een live-setting. Als ik bij Netsky of Milk Inc akoestisch zou drummen, zou er niemand dansen. Door de specifieke beatklanken van mijn elektronische drums creëer je een sfeer en komt het publiek in beweging.” Wat elektronische drums overigens wel missen ten opzichte van akoestische drums, is het akoestische samenspel met de ruimte. Een akoestisch drumstel klinkt in iedere ruimte anders. Dat geldt niet voor een elektronisch drumstel. Dat kan een praktisch voordeel zijn, zeker bij problematische ruimtes, maar ook een gemis. Roland lost dat op door in zijn V-Drums zogeheten ‘ambiance’ toe te voegen, zodat je in het geluid wel een ruimte ervaart, die ook is in te stellen.
Anders drummen?
Is elektronisch drummen wezenlijk anders dan akoestisch drummen? “Natuurlijk zijn er verschillen”, aldus Michael. “Een belangrijk verschil is waar het geluid vandaan komt. Bij een akoestisch drumstel komt het uit de ketel of van het bekken, dus uit het drumstel zelf. Bij het elektronisch drumstel komt het uit de speakers. Dat is het grootste verschil dat een drummer ervaart en eigenlijk ook het enige. Want fysiek zijn er geen verschillen. Je gebruikt dezelfde stokken, dezelfde pedalen, hetzelfde krukje en je slaat met stokken. Dat is op allebei precies hetzelfde. Vanuit lichamelijk perspectief zijn er geen verschillen. Daarom kan ik ook gemakkelijk overschakelen, zelfs als ik een paar weken alleen maar elektronisch heb gespeeld.” Uiteraard zijn er (naast de plek waar het geluid vandaan komt) wel andere ‘natuurkundige’ verschillen. Maar die maken het elektronisch drummen niet wezenlijk anders dan akoestisch drummen, volgens Michael. Je slaat niet op vellen en metalen bekkens, maar op zogeheten pads. Het vel van een drumpad trilt niet mee. En een bekken (cymbal)-pad is kleiner dan een metalen bekken, omdat hij anders te zwaar wordt, wat te belastend is bij het spelen. “Daar moet je aan wennen, maar het is normaal gesproken geen probleem”, vindt Michael.
De aanschaf
Stel, je bent drummer en je hebt na lang wikken en wegen besloten om een elektronisch drumstel aan te schaffen. Hoe maak je de juiste keuze? En hoe duur moet je gaan? “Er is veel keuze”, antwoordt Michael. “Als mij hierover advies wordt gevraagd, zeg ik altijd: wil je gewoon ergens op slaan of wil je echt drummen? In het eerste geval maakt het niet veel uit wat je koopt. Hoewel je wel moet beseffen dat je ergens op slaat en dat goedkope drumstellen daardoor maar kort meegaan. Wil je echt drummen, ga dan voor kwaliteit. Dat hoeft niet per se duizenden euro’s te kosten. Voor zo’n duizend euro kun je al een goed elektronisch drumstel kopen.” Heel belangrijk voor de kwaliteit van het drumstel is de snelheid van de module, vervolgt Michael. “Die moet met een minimale vertraging (latency) de slag op de pad omzetten naar geluid. Nul latency bestaat niet, er is altijd wel een paar milliseconden vertraging. Als je snelle muziek speelt en je hebt een latency van bijvoorbeeld zeven milliseconden, dan ervaar je die doorgaans ook. Bij langzamere muziek is dat minder een probleem. Probeer het zeker uit in de winkel. Ga achter het drumstel zitten, speel een snelle partij en luister of je latency ervaart. Merk je die en je gaat voor kwaliteit? Ga dan niet voor dat drumstel.” Ook de kwaliteit van de pads is belangrijk. “Een pad moet goed aanvoelen als je er op slaat. Dat betekent dat hij een bepaalde weerstand moet bieden. En hij moet zeer accuraat de dynamiek van je drummen doorgeven naar de module. Je moet dus goed het verschil kunnen horen tussen harder en zachter slaan. Gebruik hiervoor de stokken die je altijd gebruikt. Neem dus je eigen stokken mee naar de winkel. Stokken zijn heel persoonlijk. Je moet ook beslist niet van stokken veranderen als je van akoestisch naar elektronisch gaat.”
Grote toekomst
Michael plaatst de opkomst en de rol van de elektronische drums in een muziekhistorisch perspectief. “De geschiedenis van de combinatie drums en elektronica gaat vijftig jaar terug. Halverwege de vorige eeuw had je al elektronische orgels met een ritmebox. Zo’n ritmebox wordt nog wel eens gebruikt in sommige nummers, om een bepaalde sfeer of een bepaald effect te creëren. In de jaren zeventig en tachtig kwam de drumcomputer op. Gevreesd werd dat deze de drummer uit de studio zou verdrijven, maar dat is niet gebeurd. De drumcomputer heeft er wel voor gezorgd dat drummers beter zijn gaan drummen, vooral als het gaat om tempostabiliteit. Bij studio-opnames wordt vrijwel altijd met een clicktrack gewerkt en een goede drummer kan daarmee omgaan.” Wat betreft muziek en muziekbeleving leven we volgens Michael nu in een gouden tijd. “Zeker in de Benelux en het Verenigd Koninkrijk wordt grensverleggende muziek gemaakt. Veel mensen denken dat al het nieuwe uit Amerika komt, maar dat is echt niet zo. Je ziet ook dat allerlei muziekstijlen gewoon naast elkaar kunnen bestaan, zelfs in kleine landen als Nederland en België. Dat is fantastisch. Er zijn nog nooit zoveel mensen naar live concerten gegaan als nu. En die concerten zijn ook nog eens heel goed. Internet, met onder meer YouTube, is een geweldig kanaal waarlangs vernieuwende muzikanten zich kunnen uiten. Ik vind het geweldige ontwikkelingen en daar passen elektronische drums uitstekend in. Elektronische drums zijn een volwaardig instrument en ik ben ervan overtuigd dat ze een grote toekomst hebben. Ook in de live-muziek.”
Tips van drummer Michael Schack
- Drum op een elektronisch drumstel net zoals je op een akoestisch drumstel drumt, met dezelfde stokken.
- Speel de muziek die je wilt spelen. Dan word je de betere drummer die je graag wilt worden. Speel mee met opnames, ook met computergeprogrammeerde opnames. Daar kun je veel van leren.
- Creëer je eigen drumpersoonlijkheid. Trek je niks aan van die duizenden verschillende meningen om je heen, maar maak je eigen plan. Trek je wel iets aan van de mening van je medebandleden, als het over samenspelen gaat.
- Lees, luister en bekijk alle informatie over drummen die je maar kunt vinden. Google je dus suf op dit onderwerp.
In de thrash metal
In de thrash metal wordt doorgaans op een dubbele bassdrum gespeeld, op een heel hoog tempo. Die bassdrum komt dan als het ware als een mitrailleur uit de speakers. Om dat effect zo goed mogelijk uit de verf te laten komen, wordt de (akoestische) bassdrum getriggerd. Dat wil zeggen: de klap op de bassdrum wordt geregistreerd en vervolgens elektronisch bewerkt naar een geluid. Dat geluid wordt weer gemengd met het akoestische geluid, met het bekende mitrailleureffect. Ook in diverse andere muziekstijlen worden akoestische drums elektronisch getriggerd.
Geen blessures door elektronisch drummen
De pads van een elektronisch drumstel voelen en reageren anders dan akoestische drumvellen. Kan dat belastend zijn voor je gewrichten, met eventuele blessures tot gevolg? “Daar zijn vroeger wel ongelukken mee gebeurd, toen er nog pads waren met een hard oppervlak”, weet Michael. “Maar daar hoef je bij de kwaliteitsdrumstellen van nu niet bang voor te zijn. De moderne pads voelen heel goed aan. Wat je bijvoorbeeld steeds meer ziet, is het gebruik van ‘mesh heads’, ofwel gaasvellen.”
Triggering
Zoals je gemerkt hebt, is triggering een belangrijke term in de wereld van de elektronische drums. Het heeft betrekking op het omzetten van ‘de klap’ naar een geluidssignaal. Triggering is daarmee de kapstok voor verschillende begrippen rond elektronische drums. Denk aan triggering speed (latency, zie artikel), triggering dynamics (dynamiek, verschil tussen hard en zacht), triggering quality (stabiliteit, dus: wordt de opdracht steeds juist doorgegeven?) en triggering sound (de weergegeven klank).
Zie ook
» Hoe word ik drummer?
» Wat is het beste elektronische drumstel voor mij?
» Wat is het beste drumstel voor mij?
» Geschiedenis van het drumstel
» Drummen zonder drumstel – Alle mogelijkheden op een rij
» Alle Akoestische drumstellen
» Alle Elektronische drumstellen
» Alle Drums, Percussie & Accessoires
Een elektronisch drumstel klinkt altijd goed?
Om te beginnen; een elektronisch drumstel klink nooit beter dan de koptelefoon of installatie waar je het op aansluit. Dus zijn deze ruk, dan klinkt het “beste” elektronisch nog steeds ruk.
Verder heb ik bij het bezoeken van een optreden meegemaakt dat de drummer zijn e-kit afgesteld had op een voor hem goed monitor geluid. Gevolg;de verhoudingen van de losse onderdelen waren volkomen uit balans voor de versterking op de P.A.. Want aangezien de geluidstechnicus een “kant en klaar” geluid binnen kreeg kon dit euvel niet gecorrigeerd worden. Resultaat; ruk.
Ik weet zeker dat in de praktijk deze “beginnersfout” vaker gemaakt is.