Muziektheorie: móet je dat leren als muzikant?
Gepubliceerd op woensdag 12 december 2018
Gastblogger Iris Siemons is songwriter en schrijft songs voor zichzelf en voor klanten. Ze begreep het nut niet van muziektheorie leren. Waarom moet je noten leren lezen als je iets gewoon kunt opnemen en terugluisteren? Inmiddels iets ouder en wijzer heeft ze in de gaten wat muziektheorie je als muzikant te bieden heeft en hoe het je helpt in de praktijk. Muziektheorie is in elk geval meer dan alleen noten lezen!
- Akkoordenschema’s
- Moet je noten kunnen lezen?
- Muziektheorie: meer dan nootjes
- Fundament voor de muziek
- Gehoortraining
Akkoordenschema’s
Ik schrijf meestal een akkoordenschema op een A4’tje. Voor popliedjes kan dat prima. De gitaristen, bassisten en toetsenisten die je als songwriter kunt inhuren om iets voor je in te spelen in de studio kunnen daar wel iets mee. Als je het maar duidelijk, overzichtelijk en kloppend doet. Als je de maatsoort er niet bij zet, gaat men er doorgaans van uit dat het om een vierkwartsmaat gaat. Het is handig om het tempo in bpm erbij te noemen (beats per minute). Ik vind het daarbij fijn om gebruik te maken van de expertise van de betreffende gitarist, bassist of toetsenist en nodig ze dan ook altijd uit om suggesties naar eigen inzicht te doen om een song het beste tot z’n recht te laten komen. Zij zijn immers de expert op hun eigen instrument. Aan mij om de regie en het overzicht te houden, om ‘de kunst van het weglaten’ te bewaken voor het geheel.
Moet je noten kunnen lezen?
Notenschrift heb je in de studio eigenlijk pas echt nodig als je een heel specifieke melodie of riff wilt laten spelen. Dat gebeurt bij klassieke muziek, maar het kan ook meerstemmige zang zijn, een vioolpartij of een solo van een gitarist of toetsen bijvoorbeeld. Maar zelfs dan kan je in de popmuziek – in overleg – steeds vaker wegkomen met een duidelijke voorbeeld-opname die je van tevoren aan de muzikant(en) stuurt (wat overigens wel extra werk betekent voor de muzikanten omdat de gemiddelde conservatorium-geschoolde muzikant het dan voor zichzelf alsnog op papier uitschrijft…). In de klassieke tak van sport is notenschrift veel gebruikelijker. Logisch, er wordt veel minder op een vaste structuur geleund zoals bij popmuziek het geval is.
Muziektheorie: meer dan nootjes
Op alle hbo-muziekopleidingen zoals de conservatoria en de Rockacademie is muziektheorie een verplicht vak. Alhoewel je bij muziektheorie vooral denkt aan noten lezen, is wat je leert veel breder. Denk bijvoorbeeld aan het trainen van je gehoor op de verschillende toonsafstanden (intervallen), het meeklappen en uitschrijven van ritmes en de logische opbouw van akkoorden en toonladders. Ik was een van de velen die tot op mijn eerste schooldag op de Rockacademie alles op gehoor deed. Ik volgde de richting zang, en van de paar kampvuur-akkoorden die ik op de gitaar kon spelen wist ik alleen hoe ik mijn vingers moest neerzetten. De rest aan muziektheorie leek mij een soort hogere wiskunde waarvan ik bij de gedachte aan een tentamen al scheel ging kijken. Te ingewikkeld. Ik begreep het nut niet van een wiskundig model achter iets wat je gewoon kunt horen, voelen, ervaren. Muziek was en is voor mij meer iets om te doen en van te genieten dan om te berekenen.
Fundament voor de muziek
Inmiddels ben ik gaan inzien dat het begrijpen van het systeem van toonladders en akkoorden een fundament kan zijn in het beleven en het maken van muziek. Muziek is dan niet meer zomaar betoverend, maar ook nog eens overzichtelijk in smaken, kleuren en mogelijkheden. Mega-waardevol voor een maker. Het opschrijven van muziek was natuurlijk tot voor kort de enige manier om muziek te bewaren en over te dragen. Nu we allemaal een smartphone hebben waarop je alles makkelijk kan opnemen lijkt het opschrijven van muziek op papier wat omslachtig. Maar toch, sommige liedjes staan of vallen met een bepaalde volgorde waarin de noten van het akkoord gespeeld worden. Als dat op de achtergrond gebeurt terwijl er andere instrumenten klinken, is dat lastig te horen en maak je het erg lastig om alleen met geluidsopnames duidelijk te maken wat er nu precies gespeeld moet worden. Je zou alle partijen apart aan kunnen leveren, maar opschrijven is dan soms veel makkelijker.
Gehoortraining
Met name de gehoortraining doe ik nog met regelmaat. Ik train mijn oren met gratis programmaatjes op internet. Hoor je een majeur of een mineur? Is dit een 7-akkoord of een 11? Sus4 of sus2? Je leert het net zo goed als pianospelen door toegewijd uren te maken. Het zorgt ervoor dat ik beter mee kan praten met de producer in de studio, dat ik weet wat ik mooi vind en dat ik hoor wat er niet klopt.
Wat is jouw ervaring met muziektheorie? Nuttig? Of niets aan gehad?
Zie ook
» Muziektheorie & Noten leren lezen: je vindt het hier!
» Muziek: gevoel of verstand? Beide!
» Noten leren lezen: C majeur toonladder
» Noten leren lezen: mineur-toonladder en toonsoort
» Noten leren lezen: ritme, tempo en maatsoort
» Akkoorden: theorie en akkoordsymbolen
» Piano-akkoorden spelen? Dit is de basis!
» Songwriting-tips voor beginners
» Writer’s block? Tips voor songwriters
» Professioneel muzikant worden: 5 must do’s
» Zing! Het is goed voor je (ook al kun je het niet)
» Bijverdienen als (parttime) muzikant – Speel en geniet!
Iris Siemons is independent songwriter en zangeres. Ze schrijft laid-back alternative/indie pop-songs.
Haar debuut-EP kwam uit in september 2018. Ook lanceerde Iris in datzelfde jaar haar ‘Soundtrack of your moment’, waarbij ze een liedje schrijft voor een specifiek persoon voor een speciale gelegenheid.
Beste,
hoe geraak ik bij iris terecht
Prima, heb zangcoaching gezocht en boekjes muzieklessen aangeschaft.
En… Iris heeft een prachtig lied geschreven met mij.
Top!!!