Yamaha Reface op de SS Rotterdam

Yamaha ging niet over één nacht ijs om de Reface-serie aan dealers en andere genodigden te presenteren. Het luxe cruise-schip SS Rotterdam, voor minder ging men niet, was het toneel voor de Reface-synthesizers. En dat is toch ook wel een beetje een belevenis, een drijvend paleisje. Natuurlijk was Bax-shop ook van de partij, en natuurlijk hebben we de vier synths zelf ook bespeeld.

The Man from Japan

Het was nog vroeg, de show zou pas uren later starten. Erg interessant werd het gesprek met de originele ontwerper van de Reface-serie, speciaal overgekomen uit Japan om een paar dagen aan de Nederlandse cultuur te snuiven. Het doel van de Reface was om een compleet en veelzijdig instrument in een superkleine behuizing te herbergen. En inderdaad, het zijn erg compacte instrumenten, een klein beetje vergelijkbaar met een computer-toetsenbord. Iets wat misschien wat onderbelicht is geraakt is het fenomeen ‘keytar’, een concept waar deze ontwerper tijdens het design al rekening mee hield. Een reden om de Reface zo compact te houden is om bijvoorbeeld met een strap de Reface als een keytar te bespelen (een keyboard in de vorm van een gitaar). Zoiets is natuurlijk altijd een leuke act op een podium.

Bert

Wat trouwens ook een leuke act is op een podium is de persoon Bert Smorenburg, wellicht heb je z’n Reface-filmpjes al eens gezien en de reacties gelezen. Welaan, om het maar eens simpel uit te drukken, ook het podium in de SS Rotterdam was niet veilig voor het onbegrensde enthousiasme van Bert. Als je ooit nog eens in de buurt van onze winkel in Goes bent, en Bert geeft bij ons een demonstratie, kom dan vooral langs voor een leuk uitje. Weinig personen zijn zó energiek.

De dames

It’s a man’s world. Er zijn talloze vrouwelijke musici die de meest prachtige muziek maken. Maar studiotechnici en synth-geeks zijn vrijwel altijd mannen. Waarom? Wie zal het zeggen… Yamaha deed het onmogelijke: het bedrijf vond twee Engelse synth-dames en bracht ze naar Rotterdam! Deze twee femmes demonstreerden deze Yamaha-machines in hun eigen uitgebreide context, inclusief goede zang.

Een eigen impressie van de Reface-serie

Yamaha had ze gestapeld in een speciale Reface-display, en dan merk je pas hoe handig het is dat de Refaces op batterijen kunnen werken. Want die vier Reface-modellen lagen gewoon los in dat display, met één hoofdtelefoon die je zelf in een van de vier modellen kon pluggen. Normaal gesproken is het bespelen van de onderste synth in zo’n display niet heel chic voor je rug. En dan kom je er spontaan achter dat je gewoon die onderste Reface kunt oppakken en verwisselen met de bovenste in het display, terwijl beide modellen gewoon aan staan. Gek is dat eigenlijk, je denkt zelden op die manier na over een synthesizer of keyboard.

De mogelijkheden en de klank van de vier synths zelf waren geheel volgens het verwachtingspatroon. De CS is een virtueel analoge synth die toch wel bijzondere oscillatoren heeft. Met de oscillator-slider wissel je niet alleen van basistoon, maar ook het hele fundament. Er is bijvoorbeeld een oscillator die bestaat uit een sinus met witte ruis, en er is een oscillator die ringmod ondersteunt. Dat is een essentieel verschil dat veel verder gaat dan de traditionele synthesizer waarbij alleen de kale waveform werd veranderd. De texture-slider verandert een fundamenteel en uniek onderdeel van iedere oscillator, kortom het totale aantal klankkleuren is veel groter dan je zou denken.

Ook de DX heeft weinig echte verrassingen; het is in feite een soort kleine Yamaha DX9, maar dan met een eigen feedback-loop voor iedere van de vier operatoren. Een beetje handige sound-designer kan er een zeer rijke en vette klank uit halen. Het is zowel de meest complexe als de meest uitgebreide synthesizer van de vier. Als de eerste zin uit deze alinea je niets zegt is de CS waarschijnlijk een betere keuze.

De CP is misschien wel de meest conventionele van de vier, en misschien ook wel het model dat het meest uitnodigt tot spelen. En eerlijk is eerlijk, de combinatie van de verschillende soorten E-piano’s met de effecten klinkt gewoon goed! Een van de gast-acts, die later zou optreden op het North Sea Jazz Festival, zette een dijk van een performance neer. Alleen de CP en alleen z’n stem; het was briljant, en toont aan dat er zelfs met drie octaven veel mogelijk is.

De YC zet sommige spelers eerst op het verkeerde been. Want natuurlijk is iedere synthesizer-wizz gewend om de slider omhoog te schuiven om de bijbehorende parameter te verhogen. Maar de sliders op de YC stellen drawbars voor, dus die moeten naar beneden voor datzelfde effect. Je leert echter snel, dat hebben alle Reface-modellen met elkaar gemeen.

Het klavier

Op een normaal pianoklavier of keyboardklavier kan ik met duim en pink een octaaf en een terts pakken (een decime-interval). De Reface staat toe dat ik een octaaf en een kwint kan pakken (een duodecime-interval). Het klavier bestaat dus uit kleinere toetsen dan normaal, maar dat was gebeiteld in het originele concept. Een schakelmomentje is daarbij onvermijdelijk, met name als je min of meer blind kunt spelen op een normaal klavier. Dat gezegd hebbende, eenmaal omgeschakeld is het beslist geen slecht klavier. Het zal binnen deze afmetingen de beste middenweg zijn tussen ambitus en afmetingen.

Want natuurlijk kun je steggelen over grotere toetsen, of een ruimer klavier (bijvoorbeeld 61 toetsen). Maar iedereen kan begrijpen dat een Reface dan gelijk een stuk groter zou worden. Nu is het een prima model om in een ruime rugtas te stoppen, samen met bijvoorbeeld een laptop. En natuurlijk bestaan er USB/MIDI-keyboards die ook compact zijn en goed in een rugtas passen. Maar een Reface is óók een compleet zelfstandige synthesizer, met speakers, dát is de meerwaarde.

Conclusie

Als feestje was alles dik voor mekaar. Hapjes, drankjes, een mooi cruiseschip, maar vooral acts die deze synths ieder succesvol in hun eigen context demonstreerden. Het onderstreept de brede doelgroep van Reface en het grote gebruiksgemak.

-M-

Maarten | Bax Music

Maarten, sinds 2012 fulltime copywriter bij Bax Music, is journalist, muziektechnoloog en componist met credits in tv, film, games en theater. Hij geeft graag tekst en uitleg over alles wat muzikaal gebruikt kan worden.