Interview Dotan: Ge(s)laagde singer-songwriter

Voor zijn eerste album toogde singer-songwriter en producer Dotan Harpenau naar Los Angeles. Een reis die hem geen windeieren heeft gelegd. Het echte succes kwam echter met zijn tweede langspeler 7 Layers, grotendeels opgenomen in zijn Amsterdamse woning. De single Home, die een hoge rotatie geniet op de Nederlandse en Belgische radio, heeft inmiddels gezorgd voor een stijf uitverkochte tour langs zestien Nederlandse popzalen en het Brusselse AB.

Tekst: Patrick Lamberts
Fotografie: Marc Haers

Daarnaast heeft de aanstekelijke single met serieuze ondertoon zijn weg gevonden naar onder meer New York. Een internationale doorbraak ligt dus op de loer. Bax-shop zoekt Dotan en zijn muzikale klankbord Mark van Bruggen op in Amsterdam en vraagt hoe 7 Layers tot stand is gekomen. “De eerste geluiden die we vanuit de muziekindustrie kregen over 7 Layers waren niet positief”, vertelt Dotan in een nazomerzonnetje bij QFactory, het voormalige muziekcentrum muzyQ in Amsterdam. “Het album zou nooit werken op de radio, werd er gezegd. Dus ik had zoiets van: weet je, als we er een paar showtjes mee kunnen doen en mensen er interesse in tonen, dan is dat te gek. Dat je vervolgens op nummer 1 belandt, je vaak op de radio komt en de muziek zelfs een weg naar het buitenland vindt, dan is dat redelijk extreem.”

Debuut

Dotan Harpenau, zoon van kunstschildenares Patty Harpenau, ziet op 26 oktober 1986 het levenslicht in Jeruzalem, maar groeit op in Amsterdam. Naarmate Dotan ouder wordt, raakt hij geïnspireerd door singer-songwriters, onder wie James Taylor, Paul McCartney en Neil Young. De zanger-gitarist profileert zich na in een coverband te hebben gezeten steeds meer als solomuzikant en trekt in 2009 de stoute schoenen aan. Hij benadert geheel op eigen initiatief de topproducers Martin Terefe (Jason Mraz, James Blunt, Train) en Sacha Skarbek (Adele, Lana Del Rey, Milow). Dotan wordt uitgenodigd om naar Londen te komen en dan begint het balletje te rollen. Niet veel later heeft hij een contract met EMI op zak en in mei 2011 verschijnt debuutalbum Dream Parade. Dankzij dit album wordt Dotan door radiostation 3FM verkozen tot Serious Talent en mag de singer-songwriter in Nederland de voorprogramma’s verzorgen van Gavin DeGraw en Sinéad O’Connor in respectievelijk de Melkweg en Paradiso.

Dotan: “Ik heb voor Dream Parade alle liedjes geschreven en die vervolgens uit handen gegeven aan de uit Los Angeles afkomstige producer Bill Lefler. Natuurlijk heb ik er tijdens de mixsessies bij gezeten en mijn mening gegeven, maar dat proces was minder persoonlijk en intens dan bij mijn tweede album, 7 Layers. Dream Parade voelt daardoor minder als mijn kindje. Ik ben nog steeds trots op het album, want het was een mooi leerproces en het heeft me veel gebracht. Als ik die ervaring niet had opgedaan, had ik ook geen vooruitgang geboekt. Maar eigenlijk beschouw ik 7 Layers als mijn debuutalbum.”

Thuisopnames

7 Layers verschijnt op 31 januari 2014 en komt in de Nederlandse Album Top 100 binnen op nummer 2. De eerste single Fall doet het goed, maar met liedje Home neemt de bekendheid van Dotan pas echt een vlucht. De single wordt door radioduo Coen Swijnenberg en Sander Lantinga van De Coen & Sander Show uitgeroepen tot SuperCrazyTurboTopHit, door 3FM tot Megahit en door Radio 538 tot Alarmschijf. In augustus zijn 20.000 verkochte exemplaren van 7 Layers goed voor een gouden plaat. Dotan tekende zelf voor de productie van het album, maar had de onvoorwaardelijke steun van co-producer Mark van Bruggen.
Dotan: “Mark en ik delen een visie en die bespreken we uitvoerig. Ik heb geen conservatorium gedaan, kan geen noot lezen en doe dus alles op gevoel. Mark is theoretischer en technischer. Hij heeft een heel belangrijke rol gespeeld.” Opvallend is dat 7 Layers qua productie veel kleinschaliger is dan Dream Parade, maar een veel grotere impact heeft. Een inspiratie voor alle homerecorders, want 7 Layers werd grotendeels thuis opgenomen.

Dotan: “We zijn uitgeweken naar Mailmen, de studio van Martijn Groeneveld in Utrecht, om drums en andere grote dingen op te nemen die we thuis niet konden doen. Maar het leeuwendeel van de muziek is in een kleine ruimte in mijn huis in Amsterdam vastgelegd.”
Mark: “Daar hadden we wat spulletjes staan: microfoons, interfaces, dat soort dingen. Alle vocalen van Dotan zijn opgenomen met een sE Electronics sE2200a II-condensatormicrofoon. Die was aangesloten op een Universal Audio 710 Twin-Finity-voorversterker, die weer was ingeprikt in een Apogee-interface.”
Dotan: “Mensen vragen me weleens waarmee ik m’n vocalen heb opgenomen. Soms denken ze dat ik een dure Neumann heb gebruikt. Maar ik had die sE-microfoon gewoon een keer ergens op de kop getikt omdat hij betaalbaar was.”

Natuurlijke vibe

Voor de gitaarpartijen, ingespeeld met Dotans zwarte Gibson L-0 uit 1929 of Marks Taylor uit de Acoustic 3 Series, werd dezelfde sE-microfoon gebruikt. Dotan nam ook een paar partijen op in de Mailmen-studio, met de microfoons in mid-side-opstelling. Daarvoor gebruikt studio-eigenaar Martijn Groeneveld een AKG C 414 XLII of AKG C 414 XLS (meestal de XLII) en een Gonzo Audio XS5-pijpje voor de mid-positie. Vaak vult hij deze setup aan door een extra AKG C 414-microfoon bij de halspositie te plaatsen.

Mark: “Maar sommige gitaardingetjes die we thuis opnamen, zijn ontstaan door er snel even een willekeurige microfoon voor te zetten die dan meteen de juiste bleek te zijn.”
Dotan: “Ik ben er voor mezelf wel achtergekomen dat het me om de vibe van een partij gaat. In het moment moet er iets magisch ontstaan. Dat vind ik veel mooier dan een superklinische en heel strak uitgevoerde take.”
Daardoor staan er ook achtergrond- en omgevingsgeluiden op 7 Layers, kabbelend water in het nummer Hush, bijvoorbeeld. Zijn dat soort elementen er later onder gemixt of ter plekke opgenomen?

Dotan: “Het zijn wel echte opnames. Sommige vangen we tijdens het spelen op, andere voegen we later toe. Daarmee hebben we een beetje gespeeld. Maar we vonden die hele natuurlijke vibe wel belangrijk.”
Mark: “Het gekraak van Dotans stoel hebben we er bijvoorbeeld soms gewoon in gelaten. Je kunt er ook voor kiezen om een take opnieuw te doen of dat soort omgevingsgeluiden later weg te poetsen, maar wij laten ze voor wat ze zijn, omdat ze sfeer toevoegen.”
Dotan: “Er zijn wel meer singer-songwriters die dat doen. Als je naar een Neil Young-plaat luistert, hoor je ook veel ruis op de achtergrond. Vroeger kwam dat mede door gebrekkige apparatuur, maar dat geeft de opnames hun charme. Het is tegenwoordig weer interessant om een wat vuigere opname te gebruiken, omdat er op de radio heel veel gepolijste muziek te horen is. Ik vind het wel kicken om mijn klein geproduceerde nummers te horen tussen tal van die monsterproducties.”
7 Layers is gemasterd door Robert Schmidt van 24-96 Mastering (Paul Weller, The Black Keys, Emili Sandé). Mark mixte de liedjes Swim To You, 7 Layers, Hush en Ghost. De Britse mixer en producer Cenzo Townshend (Ben Howard, Snow Patrol, Tom Odell) nam de groter klinkende nummers voor z’n rekening.
Dotan: “Townshend heeft maar een deel van de liedjes gedaan, omdat ik vind dat je akoestische liedjes niet te veel onder handen moet nemen. Vaak als het door veel apparatuur heen gaat, gaat er emotie verloren.”

Podiumvrees

De liedjes ‘die nooit op de radio zouden werken’ maar ondertussen niet meer uit de speellijsten weg zijn te denken, hebben voor een uitverkochte tournee in Nederland gezorgd. Er staat maar liefst zestien keer ‘sold out’ op Dotans website. Vijf jaar geleden nog ondenkbaar.
Dotan: “Mark en ik spelen al vijf jaar samen en al die tijd hebben we ’s middags in koffietentjes gespeeld en geflyerd om mensen naar onze shows te sleuren. Ik ben nog steeds verbaasd dat mensen tegenwoordig gewoon een kaartje kopen om een avond met ons te spenderen. We willen dan ook ons uiterste best doen om een mooie show neer te zetten.”
Dotan is echter geen geboren podiumdier. Hij komt er zelfs openlijk voor uit dat hij lange tijd behoorlijk last heeft gehad van podiumvrees. Die heeft hij enigszins overwonnen door veel huiskamerconcerten te doen.
Dotan: “Ik merkte aan het begin van mijn carrière dat ik me niet comfortabel voelde op een podium. Ik vond het best wel pittig om persoonlijke liedjes voor mensen te spelen. Door juist voor huiskamerconcerten te kiezen, gooide ik mezelf voor de leeuwen. Enger dan dat kan je namelijk niet krijgen. Je staat ontzettend dicht op de mensen te spelen. Dat hebben Mark en ik samen gedaan en dat heeft me geholpen om uit m’n schulp te kruipen. Ik kan nu het podium op en genieten. Ik weet alleen wel zeker dat ik bijvoorbeeld op 1 december weer m’n hart in m’n keel voel kloppen als we in Paradiso staan te wachten om het podium op te gaan. Gelukkig trekken de zenuwen na een paar liedjes weer weg. Bovendien is Mark op het podium mijn muzikale schild. We hebben deze zomer heel grote dingen gedaan, zoals de mainstage van Zwarte Cross. Dan sta je daar ineens voor zo’n 35.000 man en dat is best spannend. Maar ik hoefde alleen maar even Mark aan te kijken en toen wist ik dat het goed zat. Dat is heel fijn.”

Bonus

De positieve reacties uit de zaal en op internet dragen ook bij aan de zelfverzekerdheid van Dotan. Hoe voelt het voor hem als hij berichten op Twitter voorbij ziet komen waarin staat dat Home wordt gedraaid in de Starbucks in New York?
Dotan: “Dat is te gek. Als vrienden van me op vakantie zijn, sturen ze weleens smsjes dat ze me weer op de radio hebben gehoord. Dat is heel bizar. Ik had nooit gedacht dat zoiets zou gebeuren. We hebben het album in elkaar geflanst en heel vaak gedacht: waar zijn we mee bezig? Er kwamen heel veel onzekerheden bij kijken. Op een gegeven moment hadden we iets gemaakt waar we nu nog steeds heel trots op zijn. Eind november komt het album uit in een aantal landen en we hebben een Europese tour voor november aangekondigd. We gaan een paar hoofdsteden pakken en we doen promotierondes in onder meer Duitsland en Amerika. Zo proberen we onze muziek aan de man te brengen. Ik ben al heel blij wat er nu in Nederland en België gebeurt. Alles wat erbij komt, zie ik als bonus. We werken er hard voor, maar hebben vooral veel plezier. Onlangs zaten we in een busje in Duitsland. Toen besefte ik me ineens dat ik muziek maken gewoon m’n werk is. Wat een voorrecht!”.

Interview Epica: Monsterklus geklaard Interview Racoon: Eigenzinnig Interview Danny Vera: Best geklede artiest schrijft niet voor de spotlights Carole King: een van de succesvolste singer-songwriters Interview Young Gun Silver Fox: You Can Feel It Interview Hooverphonic: Viva la vocalisten!