Geschiedenis van het DJ’en
Gepubliceerd op dinsdag 28 augustus 2018
DJ’s… ze zijn niet meer weg te denken uit ons leven. Maar wat is nu de oorsprong van deze Disc Jockeys? Was het hiphop? Of was het radio? Bax Music DJ-expert Marc van den Hurk neemt je mee in een stukje DJ-geschiedenis!
Martin Block: nieuws en plaatjes
Als we naar de oorsprong gaan, komen we niet uit bij de huidige festival-DJ’s maar bij de radio. Er bestaan dan ook tegenwoordig twee soorten DJ’s: radio-disc jockeys en mix-disc jockeys. De term disc jockey is bedacht door een radiopresentator uit Amerika, Walter Winchell. Hij begon zijn radio-carrière bij WABC in New York in 1930 en had daar een item waar hij in vijftien minuten zakelijk nieuws bracht. Hij bedacht de term echter niet voor zichzelf, maar voor Martin Block, die je hieronder ziet. Block is de grondlegger van het principe radio dat wij nu kennen: nieuws brengen en tussen de items door plaatjes draaien. Vandaar de term Disc Jockey: het bedienen van apparatuur om vinyl af te spelen. Jock is overigens een oud Engels woord dat kan verwijzen naar een jongen. Een plaatjes-jongen dus?
Ray Newby en Jimmy Savile: van zolderkamer naar podium
Tot zover de naam. We hebben het in ieder geval over commerciële radio als oorsprong. In dat opzicht was Ray Newby – al ver voordat het woord Disc Jockey werd gebruikt – de allereerste DJ ter wereld. Newby zond vanaf zijn zolderkamer in California 1906 muziek uit met een kleine zender op de korte golf. Het bereik was niet ver, dus weinig mensen konden zijn radioshow horen. Aan de andere kant van de oceaan kwamen we enkele decennia later de eerste club-DJ tegen. Dit was de Engelse radio- en televisie-presentator Jimmy Savile. Mensen hebben inmiddels geen positieve gevoelens meer bij zijn naam, maar dat neemt niet weg dat hij in 1943 de eerste persoon was die de radiostudio verruilde voor een podium. Hij organiseerde in het Engelse plaatsje Otley feesten waar hij jazz-platen ten gehore bracht. Zelf heeft hij altijd beweerd dat hij de eerste DJ was die met twee draaitafels tegelijkertijd draaide, maar dat is nooit feitelijk bewezen.
Grasso en DJ Kool Herc: moderne DJ’s
Als we gaan kijken naar DJ-apparatuur, zoals een mixer, dan was het Alex Rosner die in het jaar 1971 de eerste DJ-mixer bouwde, op verzoek van de resident-DJ van club The Haven, Francis Grasso, die op zijn beurt weer de eer krijgt als de godfather van het moderne DJ’en. Parallel aan dit verhaal zijn de hiphop-DJ’s in de jaren 70. In plaats van dat bendes in New York elkaar letterlijk de kop insloegen, gingen de bendeleden battelen met muziek. Twee draaitafels en zo snel mogelijk mixen en trucs uithalen met de draaitafel. Voorloper hierin was een DJ uit de Bronx, DJ Kool Herc. In deze stijl van DJ’en wordt de draaitafel-set bijna een muziekinstrument op zich. Meer hierover in het blog Wat is scratchen?
House
Als we kijken naar de grondleggers van waar we nu staan als club-DJ’s, dan gaan we naar begin jaren 80 in Chicago, waar Francis Nicholls, die we beter kennen als Frankie Knuckles, uit noodzaak oude discoplaten uit de jaren 70 dusdanig ging manipuleren dat er een compleet nieuwe muziekstijl ontstond: house. Noodzaak, omdat platenmaatschappijen besloten geen disco meer uit te brengen, en dit in vrijwel iedere club verboden werd om te draaien. De beats werden langzamerhand, mede door het gebruik van drumcomputers, strakker en dus veranderde de stijl van het mixen ook. Hierbij kwam ook nog een veranderende stijl van produceren, waarbij de muziek ietwat eentonig lijkt te klinken. Er ontstond een draaistijl waarbij je nauwelijks nog kon opmaken of het nog steeds dezelfde song is die speelde, of dat er al een nieuwe plaat begonnen was. Zie trouwens dit blog als je meer wilt weten over de geschiedenis van house.
Waar draait het om?
Intussen draait het gros van de DJ’s met digitale muziek, zoals MP3/WAV-bestanden, hoewel vinyl nog altijd een trouwe schare fans heeft. Daarnaast is het mogelijk om het beste van twee werelden te combineren, sinds Stanton met Final Scratch in 1998 de markt veroverde en DJ’s de mogelijkheid gaf om MP3’s te draaien en toch hun draai-skills met vinyl uit te blijven voeren. Dit is het zogenaamde DVS (Digital Vinyl System). Maar of we nu spreken over radio-DJ’s, club-DJ’s of hiphop-DJ’s, digitaal of analoog, de basis is na al die jaren nog steeds hetzelfde: platen draaien in een live-setting. Ik ben benieuwd in welke richting(en) het DJ’en zich verder gaat ontwikkelen. Ik laat me graag verrassen!
Wat denk jij? Is het DJ’en uit-ontwikkeld? Of gaan we spannende nieuwe ontwikkelingen zien? Laat een reactie achter!
Zie ook
» Wat is scratchen?
» Muziekgeschiedenis: House
» Van DJ naar producer: wat is het verschil?
» Hoe word ik DJ?
» Alle DJ-gear
De DJ’s van tegenwoordig die moeten presteren op het podium kunnen zich geen fouten meer veroorloven, een plaat mag niet meer overslaan, een beat die net niet meer strak loopt….. Kan niet meer. Dus mix je maar een set van 10 minuten of langer aan elkaar. Dan heb je ook genoeg tijd om de handjes de lucht in te zwaaien en voor de cameraman even aan die fake knoppen te draaien. Nee, de DJ’s van tegenwoordig staat mij persoonlijk niet meer aan. Het huidige DJ ras is te commercieel. Je hoort er niet meer bij als je geen kledinglijn erbij hebt. ’t is puur marketing wat hier om de hoek komt kijken en heeft ondertussen bijna alle clubs het loodje doen leggen.
De Kalkbrenners van nu, die live on stage nog hun eigen
sound durven te creëren, daar heb ik wel respect voor.