Vliegen met muziekinstrumenten: 5 tips voor een veilige reis
Gepubliceerd op woensdag 9 november 2016
Reizen met een vliegtuig is leuk maar kan ook veel stress geven, met name als je je kostbare instrument mee wil (of moet) nemen. Neem je je instrument mee als handbagage of als ruimbagage? Hoe bescherm je je instrument? Wat zijn de voor- en nadelen? In dit blog geven we je een aantal tips voor het vliegen met muziekinstrumenten.
- #1 Moet je instrument echt mee?
- #2 Reisverzekering
- #3 Ruimbagage of handbagage?
- #4 Check je tas of koffer op ‘gevaarlijke’ accessoires
- #5 Zorg dat je op tijd incheckt!
- ‘United Breaks Guitars’
- Flightcases
- Al veertig jaar dezelfde flightcase
#1 Moet je instrument echt mee?
Afhankelijk van je bestemming en het instrument dat je speelt kan het handiger zijn om ter plekke een instrument te lenen of huren. Natuurlijk speel je liever op je eigen instrument, maar bedenk van tevoren goed of het wel het risico waard is. Als je als trompettist op vakantie gaat en je wil je embouchure op peil houden, dan kun je ook alleen je mondstuk meenemen.
#2 Reisverzekering
Check of je een reisverzekering hebt en of deze ook eventuele schade aan je muziekinstrument dekt. Daarnaast is het aan te raden het serienummer van je instrument te noteren en naar jezelf te mailen, het liefst met gedetailleerde foto’s. Als je bij de douane te maken hebt met een fanatieke ambtenaar en je kunt niet bewijzen dat het jouw instrument is, dan is de kans aanwezig dat je invoerrechten moet betalen. Als je de aankoopbon hebt, neem deze dan altijd mee.
#3 Ruimbagage of handbagage?
Omdat iedere vliegmaatschappij andere regels heeft, is het verstandig om van tevoren goed te informeren naar de mogelijkheden die er zijn. Telefonisch contact is vaak het beste. Zorg voor duidelijke labels aan je koffer of tas met daarop je contactinformatie en wat de inhoud is. Neem je instrument bij voorkeur altijd mee als handbagage. Je kunt er namelijk niet vanuit gaan dat een gitaar in een stevige gitaarkoffer automatisch onbeschadigd aankomt. Je kunt ook een gitaartas gebruiken – de kans dat je gitaar in het bagage-vak boven de stoelen past is dan groter. Stickers met ‘Fragile’ en ‘This side up’ worden helaas vaak genegeerd door de mensen die de bagage moeten verwerken. Voor grote, zware instrumenten zoals digitale piano’s, cello’s en contrabassen gelden er aparte regels. Soms moet je deze verplicht inchecken als ‘bijzondere’ bagage en in enkele gevallen ben je zelfs verplicht om een extra stoel te boeken.
#4 Check je tas of koffer op ‘gevaarlijke’ accessoires
Het zal niet de eerste keer zijn dat een simpel tangetje om je snaren af te knippen ingenomen wordt door de douane omdat dit gezien wordt als wapen. Ook olie voor ventielen of kleppen kan ingenomen worden – je mag immers maar een zeer kleine hoeveelheid vloeistof meenemen als handbagage. Het beste is om alle accessoires in je ruimbagage te stoppen.
#5 Zorg dat je op tijd incheckt!
Wie het eerst komt, wie het eerst maalt. De kans is groter dat je probleemloos door kunt lopen als je een van de eerste bent. Is je vlucht volgeboekt, dan zal er gezegd worden dat je gitaar te groot is en dat je deze moet inchecken als ruimbagage. De ervaring leert echter dat als je stug volhoud dat je vaker reist met je gitaar en het nooit eerder een probleem is geweest, je uiteindelijk gewoon door kunt lopen. Zeker als je gitaar in een softcase zit. Wees dus zelfverzekerd en laat je niet zomaar iets wijsmaken. Mocht je instrument niet in de bagageruimte boven de stoelen passen is er nog een optie – veel vliegtuigen hebben een aparte ruimte voor het luchtpersoneel waar je in overleg met de steward of stewardess meestal je instrument wel mag stallen.
Heb jij goede of juist slechte ervaringen met vliegreizen met jouw instrument? Deel ze in de comments!
‘United Breaks Guitars’
Je gitaarkoffer kan nog zo hufterproof zijn en je flightcase gepantserd, de inhoud ervan blijft gevoelig voor gooi- en smijtwerk. Ook al staat er met koeienletters this side up, fragile en handle with care op de koffer of kist, het is altijd tricky om je kostbare instrument uit handen te geven, zeker als je gaat vliegen.
Gooi- en smijtactie
Fijn om je lieveling na de vlucht heelhuids van de transportband te kunnen plukken. Aan de andere kant kan schade aan je instrument je carrière in een zeldzaam geval een boost geven. De Amerikaanse gitarist Dave Carroll profiteert nog steeds van een gooi- en smijtactie van United Airlines in 2009. Tijdens een overstap van zijn band op Chicago’s O’hare International Airport zag hij dat grondpersoneel met hun gitaarkoffers smeet. Eenmaal geland op de bestemming Omaha (Nebraska) bleek de hals van zijn akoestische Taylor-gitaar in tweeën gebroken. De gitarist onderhandelde, zonder succes, negen maanden lang met de vliegtuigmaatschappij over schadevergoeding. Carroll zei uiteindelijk dat hij met 1200 dollar aan vliegtickets, ter compensatie, akkoord zou gaan. United Airlines hield de poot stijf. Want de muzikant had niet, zoals de voorschriften vereisen, binnen 24 uur zijn klacht had ingediend.
Viraal
Om zijn frustratie te kanaliseren schreef hij het liedje United Breaks Guitars en maakte er een kolderieke video bij. Citaat uit de tekst: “I should have flown with someone else / Or gone by car/ Cause United Breaks Guitars”. De video ging ‘viraal’ en had binnen een maand tien miljoen hits op YouTube. Het werkte. Gitaarfabrikant Taylor verblijde de gedupeerde muzikant met een nieuwe gitaar, terwijl het aandeel United Airlines op de beurs dramatisch zakte. De maatschappij, tot wanhoop gedreven, stelde Carroll voor te betalen om de video te verwijderen. Maar voor de gitarist ging het niet meer om geld. Hij weigerde. United Breaks Guitars werd intussen zo populair dat er een geval bekend is van passagiers die spontaan het lied aanhieven toen ze per shuttle naar een terminal op de luchthaven Newark (New Jersey) werden gereden.
Flightcases
Flightcases, zoals we die nu kennen, zijn in de jaren zestig ontwikkeld op basis van specificaties van de America Transport Association (ATA), het tegenwoordige A4A waarin verschillende luchtvaartmaatschappijen zijn vertegenwoordigd. De zogenaamde ATA 300 cases waren er in drie kwaliteitscategorieën en altijd wit van kleur, zodat ze ’s nachts bij het inladen niet onopgemerkt bleven. Tegenwoordig hebben flightcases alle kleuren van de regenboog en zijn ze er behalve in hout ook in kunststof. Overigens, dat een flightcase onverwoestbaar is volgens de fabrikant, zegt nog niets over de conditie van het instrument dat erin zit. Uiteraard denken fabrikanten diep na over de veilige plaatsing van instrument of apparatuur in de flightcase.
Wat voor flightcase?
”Kunststof flightcases zijn interessant voor vervoer per vliegtuig”, zegt Jos van der Werf van Van der Werf Flightcases in Schoonebeek. ”Omdat ze lichter in gewicht zijn, scheelt het enorm in de vrachtkosten. Kunststofkisten zijn duurder dan houten cases, maar het prijsverschil is snel terugverdiend.” Van der Werf levert aan verschillende bekende groepen en artiesten in het land. Ook híj gebruikt kunststof met een celstructuur, ontwikkeld door vliegtuigbouwer Fokker. Kwalitatief hoeft de kunststof flightcase niet onder te doen voor een berkenhouten versie. ”We kunnen zelfs kunststof cases bouwen die stérker zijn.” Wat de houten kisten betreft gebruikt Van der Werf zelf berkenhout, maar ook het goedkopere meranti is geschikt voor flightcases. Hobbybouwers gebruiken vaak berken/populieren- of berken/vurenhout-multiplex. Zelf een flightcase bouwen is goedkoper, maar vereist technisch inzicht, hoewel het ook weer geen rocket science is. Flightcase-materialen als vlindersloten, popnagels, zwenkwielen en hoekprofielen zijn makkelijk te vinden. Bouwtekeningen zijn te downloaden. Ben je niet zo handig, dan kun je ook een flightcase op maat laten bouwen.
Softie?
Kort door de bocht ben je als muzikant ofwel een softie ofwel een rigid. De eerste zweert bij zachte (kunststof) hoezen om z’n instrument op te bergen, de tweede gebruikt opbergmateriaal van hout, aluminium, of hard kunststof. De keuze heeft te maken met de aard en duur van het transport, maar ook met de omvang van de bagageruimte. Instrumenten in zachte hoezen vinden makkelijker nog een plekje in een volle bus, al is de kans op beschadiging groter. Drummers maken in toenemende mate gebruik van harde kunststof boxen. Een van de populaire merken van dit type producten is het Britse Hardcase (rigid plastic drumcases).
Al veertig jaar dezelfde flightcase
Het geheim van een goede flightcase is dat hij de band die hem gebruikt, ruim overleeft. Neem nu een groep als The Nits. Die bestaat gelukkig nog, maar kijk eens naar hun flightcases, of beter gezegd hun roadboxes, zoals ze zelf noemen. De bandleden sleuren die kisten al meer dan veertig jaar over the Dutch Mountains heen. Ze zijn niet kapot te krijgen die krengen. Ze zijn zo oud dat ze museale waarde hebben gekregen. Als The Nits dead and gone zijn, zijn daar nog hun tourkisten, vol krassen en stickers.
Eigenhandig vervaardigd
The Nits gebruiken fraaie exemplaren die door Nits-drummer Rob Kloet begin jaren zeventig eigenhandig zijn vervaardigd. Het gaat om The small red one, zeg maar: de kleine rooie en (another fine Rob Kloet product): The big red cable case. ”Ach, ik kon wel aardig timmeren”, zegt Kloet als we hem bellen over de museumstukken. ”We deden in die beginperiode alles zelf. Dus ik ging eens kijken hoe dat moest, zo’n kist timmeren. Ik kocht m’n sluitingen en hoeken bij Piet Meekel Flightcases en ik liet bij de houtboer 10 millimeter dik multiplex op maat zagen. En al doende leert men. Toen zo’n kist door z’n wielen zakte, begreep ik dat je de wielen niet direct aan de bodem moet bevestigen, maar dat je er eerst een plaat op moet schroeven. We hebben ook gehad dat de wielen van een kist door de deksel van een andere kist zakten. Tegenwoordig heb je daar speciale profielen voor.” Het flightcase-imperium van The Nits groeide met de jaren. Toetsenist Robert Jan Stips bracht een enorme Leslie-box case mee (een Leslie-box is een speaker voor een Hammond orgel). Stips gebruikte die kist al toen hij nog bij Sweet d’Buster speelde. Oorspronkelijk zat hij bij de tourbagage van Focus. Rob Kloet bouwde kisten en verbouwde ze ook, of richtte ze anders in. Een case die eerst gebruikt werd voor sound-effectapparaten is tegenwoordig een lichtkabelkist. ”Je spullen hergebruiken is altijd goed”, zegt Kloet. ”Je gaat toch niet steeds een nieuwe flightcase kopen? Hoewel, tegenwoordig zijn ze waanzinnig goedkoop. We hebben pas twee mengtafeltjes gekocht met een kist eromheen, écht voor weinig geld.” Kloet gelooft niet dat de oude kisten veel geld waard zijn. Een veiling bij Christie’s zit nog niet in de planning. ”Maar fans vinden zo’n ding natuurlijk fantastisch, bijvoorbeeld als salontafel in hun woning.’’
Ga naar Thailand met KLM. Een extra stoel is gewoon volle prijs. Ze gaan echt geen paar tientjes vragen voor een stoel waar een vol betalende klant voor thuis moet blijven. Vroeger hadden 747s een jassenkast voor het personeel waar nog wel eens een gitaar gestald kon worden. Hoe zit dat tegenwoordig in die sigaren? Is daar nog een gaatje over?
Kan je instrumenten gate-checken? Hoe gaat dat? Baby strollers kun je bij de gate inleveren en staan bij aankomst weer in de sluis klaar. Dan gaan ze wel in het (steenkoude) ruim maar zo kort mogelijk en worden hopelijk iets voorzichtiger behandeld.
Is allicht veiliger dan bij de koffersmijters van de bagage. Ik heb ze zelf zien gooien. Vanaf de karretjes 5 tot 10 meter door de lucht op (soms naast) de lopende band naar het ruim.
Kortom als ik met een act als soundtech ga touren incl de gehele FOH, monitor, lightsyteem en crew (world wide) regelen ze maar een 747 cargo plain en 12 pers jet. En van dat gooi en smijt werk, onder het motto: “tis maar van ’n ander”, ga ik er persoonlijk op toezien dat ze “normaal” met andersmans/mijn spullen moeten doen. Ik behandel ook andersmans spullen zoals wettelijk omschreven “als goed huisvader”. Ik wordt er gewoon boos van als ik het lees al…ontslag op staandevoet! Er zijn mensen voor minder ontslagen! Je zou bijna zelf een 747 kopen en ZZP pilots inhuren. En je kan gewoon je trailer in z/n ding inladen? In het leger doen ze niets anders 😉 En wat kost de landingsrechten? € 30k? En ’n 747 vliegt toch 1 op 64!? De declaratie gaat toch naar de organisator, uiteindelijk naar het publiek! De rolling stones vlogen met 3 plains? (zucht). Die goede “oude tijd”!
@Willy
Specifiek voor een vlucht naar Indonesië is het een beetje lastig te zeggen. (naar welk vliegveld ga je / met welke maatschappij?) –> is het een directe vlucht of moet je nog overstappen?
Iedere maatschappij heeft andere regels, en dan kan er ook nog verschil zijn in de heen- en terugreis. Van Amsterdam naar Indonesië is denk ik een minder groot probleem dan van Indonesië naar Amsterdam. Ik zou eerst kijken met welke maatschappij je vliegt en dan bellen of op hun website kijken wat de mogelijkheden zijn.
Voor alleen bekkens zou je kunnen overwegen om je hardcase af te geven als ‘bijzondere bagage’. Dan wordt het gescheiden van de overige ruimbagage. Plak er wel héél duidelijk een sticker op waar het heen moet (welk vliegveld) met je naam en contact gegevens. Zorg op de terugreis dat je de oude sticker vervangt voor een sticker met je eindbestemming (Schiphol?) Met name als je ergens moet overstappen is dit erg belangrijk!
Bij TUI kun je bijvoorbeeld in sommige gevallen een ‘duo seat’ boeken, mits er voldoende lege plekken beschikbaar zijn op de vlucht (zie mijn andere antwoord) Ik denk dat je dan wel een bekkentas mee mag nemen naast je normale handbagage, maar dat zou je even na moeten vragen bij TUI zelf. Onder andere het gewicht speelt hierbij een rol Kijk ook zeker even naar de maximaal toegestane afmetingen van je handbagage. Een bekkenkoffer of bekkentas is misschien nog nét toegestaan. Zo’n koffer past in principe namelijk makkelijk onder je stoel.
Bij welke maatschappij kun je voor een paar tientjes een extra stoel boeken?
Ik wil mijn bekken case (hardcase) meenemen naar Indonesië..
Helaas is een accordeon (96 bas) net te groot volgens de maatvoering voor handbagage. In de jaren ’90 wel goede ervaring met Air Lingus (Amsterdam-Dublin). Toen mocht de accordeon mee en werd gestald bij de stewardessen. Weeit niet of dat nu nog steeds kan…
@Sander
Dat is inderdaad de veiligste manier, maar zo’n ‘DuoSeat’ reserveren is helaas geen garantie dat je ook daadwerkelijk een extra stoel tot je beschikking hebt. Je kunt wel van tevoren bellen met de vliegmaatschappij om te vragen of ze verwachten dat de vlucht vol zal zitten. Als ze aangeven dat er nog veel lege stoelen zijn en je uitlegt dat je graag een lege stoel naast je hebt voor je instrument, dan is de kans dat je die ‘DuoSeat’ krijgt wat groter.
Boek een extra stoel voor je instrument. Kost maar een paar tientjes!