Gitaareffecten: Chorus, Flanger of Phaser?

In een vorige blog over distortion, fuzz en overdrive hebben we de bekendste vervormingseffecten behandeld. De elektrische gitaar is tot zoveel meer in staat en daarom is het nu tijd om de meest gebruikte modulatie-effecten onder de loep te nemen. Dit zijn zonder twijfel de gitaareffecten chorus, flanger en phaser. Deze drie effectpedalen kunnen en worden gebruikt in combinatie met de eerstgenoemde vervormingspedalen, maar u zult ze zeer zeker ook alleen of samen met andere effecten gehoord hebben.

Flanger, phaser en chorus zijn alledrie effecten waarbij een droog signaal wordt gecombineerd met een zogenoemd ‘nat’ signaal. Dit blog is bedoeld om door middel van voorbeelden van bekende artiesten en enkele suggesties qua pedalen het verhaal zo basic mogelijk te houden. Dit om je enkele handvatten te geven wanneer je een start maakt op de elektrische gitaar of geen tot weinig ervaring hebt met deze effectpedalen.

Chorus: één gitaar als twee gitaren laten klinken

De Nederlandse vertaling voor het Engelse woord ‘chorus’ is koor. Hierdoor heb je waarschijnlijk vast al een idee wat je met dit effectpedaal kunt doen. Dit type effect is oorspronkelijk ontwikkeld om één gitaar als twee gitaren te laten klinken. Het tweede signaal wordt enkele tot tientallen milliseconden vertraagd en soms wordt de toonhoogte ook iets aangepast. Dit heeft een sprankelend en soms warm geluid tot gevolg dat door sommige gitaristen ook wel als waterachtig wordt omschreven.

Ben je op zoek naar een levendig klinkende chorus dan is het befaamde Small Clone pedaal van Electro Harmonix misschien het proberen waard. De klassieke klank van deze analoge stompbox is sinds Nirvana bijzonder populair geworden. Het nummer ‘Come As You Are’ geeft een goed beeld van het natuurlijke geluid van dit effectpedaal. De hoogtijdagen van het chorus-effect liggen echter in de jaren ’80. Sinds de negentiger jaren wordt deze vorm van modulatie met iets meer nuance gebruikt.

‘Walking On The Moon’ van The Police is een bekende hit uit het eind van de jaren ’70 waar chorus duidelijk in gebruikt wordt. Met het veelzijdige CE-5 Chorus Ensemble pedaal van Boss zijn deze sound en andere chorus-geluiden bijzonder goed te benaderen. Ook zijn er jazzgitaristen die hun gitaarklank graag iets meer laten sprankelen. John Scofield is een gitarist binnen dit genre die chorus tot in het extreme oprekt. De betaalbare Multi Chorus van Digitech met de mogelijkheid tot 16 chorus-stemmen kan je misschien van dienst zijn om zelf hiermee te gaan experimenteren. Deze laatste twee effecten komen nog meer tot hun recht wanneer je ze aansluit op bijvoorbeeld twee versterkers voor een breder stereogeluid.

Flanger: van chorus naar een ‘woosh’-geluid

In late jaren ’60 is het effect flanging ontstaan. Dit werd bewerkstelligd door hetzelfde geluid op twee verschillende tapes af te draaien en dan handmatig één van deze opnamebanden te verlangzamen door op de opstaande rand ofwel flens te leunen. De naam van dit effect is dus vernoemd naar de handeling die men al in die tijd tapeflanging noemde. Tegenwoordig wordt dit geluid geproduceerd door middel van een steeds terugkerend tweede signaal met een filter. De huidige flanger-pedalen hebben in de gematigde instellingen veel overeenkomsten met de klank van een chorus. In extreme standen gaat het effect meer ademen en geeft het een zogenaamd ‘woosh’-geluid.

Klassiekers zoals ‘Keep Yourself Alive’ van Queen en ‘Barracuda’ van Heart laten goed zien waar dit effect toe in staat in. Het ritmewerk onder de solo van ‘Are You Gonna Go My Way’ is ook een goed voorbeeld van flanging. Ook in deze effect-categorie heeft Electro Harmonix een analoge klassieker afgeleverd. De Deluxe Electric Mistress Flanger is een nieuwe variant van hun zeer geliefde stompbox die een traditionele versie van het flanger-effect levert.

Boss heeft bij al deze drie modulatie-effecten een sterke aanwezigheid. De BF-3 Flanger gaat verder waar de klassieke BF-2 en BF-2B ophouden. Naast de traditionele schone geluiden verkent dit pedaal nieuw terrein op het gebied van flanging. De AF2 Airplane Flanger van Ibanez verdient nog een speciale vermelding. Dit signature-pedaal van Paul Gilbert heeft een duidelijke scheiding tussen genuanceerd en extreem, waarbij je gitaargeluid in deze tweede modus als het ware vleugels krijgt.

Phaser: een dik romig fase-effect

Zoals de naam van het effect doet vermoeden, hebben we hier te maken met een fase-effect. Dit houdt in dat het tweede signaal periodiek het oorspronkelijke geluid laat wegvallen. De dikke romige phaser-sound ontstaat omdat het filter van dit tweede signaal zich door verschillende frequenties beweegt. Zoals flanger in het verlengde van chorus ligt, ligt phaser in het verlengde van flanger. Afhankelijk van het effect dat je wil bereiken zijn chorus, flanger en phaser goede alternatieven voor elkaar.\

Ook het modultatie-effect heeft zijn wortels in de zestiger jaren, maar kreeg vooral bekendheid in het decennium daarna. Eddie van Halen is één van de bekendste gebruikers van phasing. De Phase 90 van MXR vervult een prominente rol in de klassieker ‘Ain’t Talkin’ Bout Love’. Om ‘Little Wing’ van Jimi Hendrix klankgetrouw te kunnen spelen kan een phaser de studiosound van deze klassieker zeer goed benaderen.

De analoge Phasor 201 van DOD zou hierbij handig van pas kunnen komen. Ook bij funk en R&B-ritmewerk kun je met dit effect uitstekend uit de voeten. Liefhebbers van de geluiden van Jonny Greenwood van Radiohead kunnen misschien beter overweg met de PH3 Phase Shifter van… Boss! Dit digitale effectpedaal heeft genoeg in huis om bijvoorbeeld de buitenaardse klanken van de moderne klassieker ‘Paranoid Android’ tot leven te brengen.

Danny | Bax Music

Danny is in 2014 begonnen bij Bax Music als copywriter. Zijn specialisaties zijn gitaren en andere snaarinstrumenten. Sinds 1993 heeft hij veel ervaring opgedaan als gitarist, zanger, songwriter en bassist in diverse bands en projecten.

Gitaareffecten: Tremolo, Vibrato of Rotary? Wat is een noise gate-pedaal? Gitaareffecten-volgorde op je pedalboard – 5 tips voor een goede sound Boss Waza Craft pedalen- Alles wat je moet weten Kijk en vergelijk: vijf gitaareffecten in de spotlights Een koptelefoon op een gitaar/basgitaar aansluiten – Kan dat?