Topkam van je gitaar vervangen of aanpassen

Gastblogger Marc van GitaarGarage.nl vertelt in dit blog gedetailleerd en stapsgewijs hoe je de topkam vervangt van je gitaar. Dit kan de topkam – ‘nut’ in het Engels – van een elektrische gitaar zijn, maar ook van een akoestisch model (klassiek of western) of van een basgitaar. Marc gaat in op welke gereedschappen je nodig hebt en waarom je eigenlijk een nieuwe of aangepaste topkam zou willen hebben. Leuk om je gitaar weer top te kunnen bespelen!

• Belangrijk
• Waarom en wanneer vervangen of aanpassen?
• Welk gereedschap heb ik nodig?
• Voorbereidingen
• Topkam aanpassen
• Topkam verwijderen/vervangen
• Welk materiaal topkam moet ik kiezen?
• Poetsen fretboard
• Zie ook

Belangrijk

Het vervangen of aanpassen van de topkam is niet per se heel ingewikkeld, zoals je hieronder kunt lezen. Maar het kan wel een werkje zijn waarvoor de nodige nauwkeurigheid van je gevraagd wordt. Weet je van jezelf dat je niet zo precies ingesteld bent? Dan is het waarschijnlijk beter om het aan een gitaar-reparateur over te laten. Ook is het wellicht geen goed idee om eraan te beginnen wanneer je nog weinig ervaring hebt met ‘sleutelen’ aan je gitaar of met vergelijkbare klusjes waarvoor je een bepaalde handigheid moet bezitten of ontwikkelen.

Waarom en wanneer de topkam vervangen of aanpassen?

Ik vervang de topkam eigenlijk om één of meer van de volgende redenen:

• Topkam is te hoog
• Topkam is te laag (inkepingen te diep)
• Topkam heeft te brede inkepingen
• Topkam is gebroken/stuk
• Gitaar heeft geen mooie klank meer (vaak kunststof topkam)

Vaak is een topkam vanuit de fabriek redelijk hoog gezet. Daarom is het vaak wat lastiger om de eerste posities op de gitaar te bespelen omdat je de snaren ver in moet drukken. De ideale hoogte van de topkam is net een fractie hoger dan de hoogte van de eerste fret. Dit kun je testen door de snaren net na de tweede fret in te drukken. Als je nu vanaf de zijkant kijkt moet er tussen de eerste fret en de snaren ruimte zitten, ongeveer een dun plectrum dik (1 mm).

Welk gereedschap heb ik nodig?

Het is belangrijk om het juiste gereedschap te hebben om te beginnen. Dit hoeft helemaal niet duur te zijn. Hier een opsomming van mijn gereedschap voor deze klus:

• Veiligheidsbril, indien gewenst (er kan van alles in je ogen schieten tijdens het vervangen van de topkam als je er met je neus bovenop zit)
• Precisiemesje
• Schuurpapier (fijn)
• Secondelijm
• Klein beiteltje + hamer
• Snarenwinder
• Tang voor draad knippen of losmaken
• Fretboard-conditioner

Voorbereidingen

Voor ik ga begin, regel ik altijd een nieuw setje snaren. De oude moeten er toch af en je kan dan net zo goed gelijk nieuwe snaren erop zetten. Een snarenwinder is daarbij een handig dingetje om tijd te besparen.

Topkam aanpassen

• Als de topkam maar een klein beetje te hoog is, kun je de inkepingen waar de snaren doorheen lopen een beetje bijvijlen. Hiervoor heb je wel speciaal gereedschap nodig zodat je de sleuven niet te groot maakt.
  • Let erop dat de inkeping een klein beetje schuin moet lopen in de richting van de kop van de gitaar.
  • De inkepingen moeten bovendien de juiste breedte hebben zodat ze aansluiten op de dikte van de gitaarsnaar. Wanneer er een dikke gitaarsnaar door een te dunne inkeping loopt, is het lastig om de gitaar te stemmen en blijft deze vaak niet op stemming; de snaren blijven dan als het ware haken in de inkeping.
  • Ideaal gezien moet de snaar voor de helft in de inkeping liggen en de andere helft erboven.
• Als een topkam veel te hoog is, kun je het beste de topkam van de gitaar verwijderen en aan de onderkant een stukje afvijlen. Lees verder voor meer instructies hierover.

Topkam verwijderen/vervangen

Het vervangen van de topkam kan zeer eenvoudig zijn:

• De topkam is soms los geplaatst (niet gelijmd) en wordt dan op zijn plaats gehouden door de spanning van de snaren. Het vervangen is dus een kwestie van de snaren losdraaien, de oude kam wegnemen en de nieuwe ertussen schuiven.
  • Let op het bij het uitkiezen van de nieuwe kam: deze moet wel overeenkomen met de breedte van je huidige topkam.
• Zit de topkam niet los, omdat deze gelijmd is, volg dan de volgende stappen:
  • Snaren eraf halen.
  • Met een precisiemesje langs de randen waar het aansluit met je gitaar snijden in de lak.
  • Als het goed is, is de topkam nu losgesneden van alle lak-aansluitingen en moet het eraf getikt kunnen worden met een een stukje hout vanaf de hals richting de kop. Zit de topkam in de hals, dan met een klein beiteltje lostikken naar de buitenkant.
  • Alles schoonmaken en ontdoen van lijmresten, stof, houtsplinters etc.
  • Nu kunnen er een paar druppels secondelijm op en dan de topkam erop plaatsen.
  • Even geduld en dan kunnen de snaren er weer op!

Welk materiaal topkam moet ik kiezen?

Je hebt grofweg vier soorten materiaal die gebruikt worden voor een topkam: plastic, messing, been en tusq.  Messing wordt steeds minder gebruikt en plastic is wel goedkoop, maar heeft daardoor ook een veel mindere klank. Been en tusq geven een veel warmere en mooiere klank. De keuze voor been of tusq hangt af van diverse factoren: speelstijl (veel tremelo of helemaal niet), soort gitaar, sound (smaak) en prijs. Heb je een vintage gitaar, dan kan het uiterlijk van de nieuwe topkam ook een factor zijn. Want hoewel er voor de meeste gitaren een topkam van GraphTech beschikbaar is, ziet zo’n spierwit exemplaar er op een oude gitaar niet echt goed uit. In dat geval zou ik een exemplaar van niet gebleekt been adviseren. De benen topkam slijt minder snel en zorgt voor een warmer geluid dan de kunststof uitvoering.

Poetsen fretboard

Omdat je toch alle snaren moet verwijderen tijdens het vervangen van de topkam, komt je fretboard mooi open te liggen. Tijd voor een mooi poetsbeurtje. Ik gebruik hier altijd een fretboard conditioner voor. De toets wordt mooi schoon (alle opgedroogde zweetdruppels weer weg) en komt in een mooie glanzende conditie!

Dit waren de stappen om je topkam te vervangen. Viel best mee toch? En waarom ga jij hem vervangen? Laat hieronder een reactie achter!

Zie ook

» 5 manieren om je elektrische gitaar nu nog beter te maken
» Strap buttons van je gitaar vervangen door strap locks – Hoe?
» Elektrische gitaar afstellen
» Locking tuners op je gitaar: het hoe en waarom
» Online gitaar kopen: waarom wordt hij niet afgesteld geleverd?
» Besnaren en afstellen van een Floyd Rose tremolo
» Stemmechanieken van je gitaar vervangen
» Gitaar of basgitaar ‘relicen’ – Wat is dat?
» Elektronica van een elektrische gitaar repareren? Zo doe je het zelf!
» Passieve elementen vervangen in een elektrische gitaar

» Gitaargereedschap
» Gitaaronderhoudsmiddelen
» Gitaarsnaren
» Basgitaarsnaren
» Alle Gitaren & Accessoires
» Alle Basgitaren & Accessoires

Gastblogger Marc de Jonge (GitaarGarage.nl)

Marc de Jonge woont in Assen (Drenthe) en speelt al bijna 30 jaar lang gitaar. Hij heeft in die tijd ook veel ervaring opgedaan met herstel- en reparatie-werkzaamheden van elektrische gitaren. Tevens geeft hij gitaren een gebruikte relic look. Op zijn eigen site – GitaarGarage.nl – staan meer blogs met gitaar-gerelateerde onderwerpen.

Alle gastblogs van Marc de Jonge

Stemmechanieken van je gitaar vervangen Strap buttons van je gitaar vervangen door strap locks – Hoe? Passieve elementen vervangen in een elektrische gitaar Hoe vervang je de snaren op een klassieke gitaar? ‘Waarom blijft mijn gitaar niet op stemming?’ Check deze 10 oorzaken 5 manieren om je elektrische gitaar nu nog beter te maken