In-Ear Monitors: live én tijdens de repetitie?
Gepubliceerd op vrijdag 9 november 2018
Gastblogger Niels Winter van de Venlose dialectband Kwante Hippe vertelt waarom het gebruik van in-ear monitoring (IEM) niet alleen geschikt is voor optredens, maar ook tijdens repetities. De 7-koppige band besloot namelijk om zijn eigen in-ear monitors te regelen tijdens optredens. Het aanschaffen van een in-ear monitor systeem gaf de band niet alleen voordelen bij live-optredens, maar ook in de oefenruimte: minder kabaal en de mogelijkheid om je eigen gerepeteerde liedjes nauwkeurig terug te luisteren.
- Nooit meer piepende oren
- In-ear monitors aansluiten op het mengpaneel
- Opnames maken en terugluisteren
- Bewegingsvrijheid
- Nog een voordeel van in-ears: alleen de drummer maakt nog kabaal
- Nadelen van live in-ears
- Sfeer
- Zie ook
Nooit meer piepende oren
Als dialectband zullen wij niet zo snel nationaal doorbreken. Onze optredens zijn dan ook vaak in Limburg en variëren van kleine, smalle kroegen tot grote festivalpodia. Ook variëren de geluidsmensen per optreden: van professioneel mixer tot de hobbyist. Het regelen van je eigen in-ear monitoren tackelt al heel veel. We bepalen zelf wat we willen horen, het kost minder tijd om te soundchecken en het voorkomt gehoorbeschadiging. Uit ervaring zijn er namelijk nog wel eens geluidstechnici die geen rekening houden met je oren en zeker willen weten of je alles wel kunt horen door het geluid goed hard te zetten. Het in-ears systeem zorgt ook voor meer ruimte voor de kleine kroegen en podia: we hebben geen last meer van floor-monitoren, kunnen ons vrijer bewegen en piepende feedback is ook verleden tijd.
In-ear monitors aansluiten op het mengpaneel
We zien onze in-ears monitors als een extra instrument. Het is een kist op wielen met daarin de Behringer X32 Producer digitale mixer & USB MIDI controller. Al onze instrumenten sluiten we aan op de Behringer X32. Deze biedt 16 XLR ingangen en 6 extra lijn in-en uitgangen. De extra lijnen zijn nodig, want alleen de drums gebruiken al 7 kanalen. Alle bandleden maken gebruik van de Shure SE315 en de Fischer Amp Mini Body Pack XLR. Deze laatste wordt aangesloten door middel van een XLR-kabel aan de Behringer X32 via de XLR Out. In totaal kun je de tafel instellen voor 8 monitoren. Dankzij een app op de telefoon of iPad kan ieder bandlid voor zichzelf zijn instellingen draadloos aanpassen. Natuurlijk zijn deze nog altijd handmatig te wijzigen op de Behringer zelf. Grote voordeel is ook dat mijn persoonlijke mix opgeslagen blijft. Het volgende optreden hoef ik dan mijn voorkeuren in de mix bijna niet aan te passen.
Opnames maken en terugluisteren
Een ander voordeel van het werken met deze installatie is dat je de repetities en optredens, of delen ervan, kunt opnemen en terugluisteren. Zo kunnen we onszelf verbeteren om nog een betere show neer te zetten en om te kijken waar aan gewerkt moet worden. Het biedt ons zelfs de mogelijkheid om onze repetities en optredens op te nemen met meerdere sporen. Hierdoor kunnen we onze muziek beter analyseren en kan elk bandlid terug luisteren naar wat hij heeft gespeeld.
Bewegingsvrijheid
Een nadeel aan deze installatie met bodypacks is dat we beperkt zijn tot een aantal meters lopen over de bühne. We hebben dus ook nog een wens om ooit een draadloos in-ear systeem aan te schaffen zodat we op grotere podia meer kunnen bewegen en dansen! Helaas zit er wel een prijskaartje aan vast: je betaalt voor een goed kwalitatief wireless IEM systeem rond de € 250,- per persoon. De keuze om te beginnen met kabels was dan ook snel gemaakt.
Nog een voordeel van in-ears: alleen de drummer maakt nog kabaal
Een ander groot voordeel van het spelen met in-ears is dat we niet bang hoeven te zijn dat we elkaar gehoorbeschadiging geven. We repeteren in een kelder zonder isolatie, met als gevolg dat het repeteren met versterkers erg vervelend kan worden. Repeteren met in-ear monitor sets zorgt dan ook voor meer rust: het is slechts de drummer die het meeste volume creëert.
Nadelen van live in-ears
In-ears zorgen er ook voor dat omgevingsgeluid om je heen wordt afgesloten. Handig, maar kan met een technische fout ook een ongemakkelijk momentje bezorgen. Zo hadden wij net als zangeres Adele meegemaakt dat het geluid in de zaal niet meer te horen was en wij vol enthousiasme door speelden. Zij had niet in de gaten dat het geluid in de zaal stopte, omdat haar in-ear monitor gewoon werkte. Aan het einde van haar lied werd haar verteld dat het PA-systeem uitgevallen was, waarop ze reageerde: “The sound went off? The PA f**king cut off? Well it didn’t cut off in my ears, I could hear myself.” Tijdens je optreden heb je dus niet door dat de muziek in de zaal stopt. Een ander technisch nadeel aan draadloze in-ears monitoren kan zijn dat je oortjes niet altijd goed werken door verstoringen in de frequentie van het draadloze systeem, toevallig ook iets waarmee Adele te maken had, bij haar optreden op de 2017 Grammy Awards.
Sfeer
Andere tegenargumenten zijn ook dat bij het gebruik van in-ears de sfeer van een live performance minder wordt beleefd. Je ziet daarom wel eens een artiest één oortje uit doen. Soms missen we dan ook het echte rock-and-roll gevoel en willen we de power van versterkers en monitoren horen. Toch blijven we er bij dat in-ears zorgen voor een betere performance.
Wij zijn in ieder geval ’team in-ears’. Voor welke monitoren ga jij? Laat een reactie achter!
Zie ook
» Monitoring op het podium – Hoe en wanneer (niet)?
» Live-geluidstechnicus en band – Do’s en don’ts voor goede samenwerking
» Wat zijn de beste in-ear monitors voor mij?
» Hoe omgaan met slecht monitor-geluid op het podium?
» Wat is de beste vloermonitor voor mij?
» Van 2 luidsprekers naar volwaardige PA-speakerset
» In-ear monitors
» Vloermonitoren
Kwante Hippe is een Venlose band die sinds het najaar van 2013 bezig is met het maken van dialectmuziek. De leden van de band omschrijven hun muziek als een mix tussen dansbare, vrolijke pop, uptempo nummers en rustige, melancholische liederen.
In april 2016 begonnen de jongens met het realiseren van hun grootste ambitie: het produceren van een debuutalbum. Na avonden zwoegen in de studio was het zover: het officiële debuutalbum Wat As Alles Lök? was geboren.
dag allemaal
wie heeft er ervaring met het onzeker gevoel over de geluidsdruk die je gebruikt bij je inear?
ik leg mijn situatie uit:
Ik heb zeer goede dempende aangemeten inears van variphone international. qua gehoorbescherming dik oke.
geluidskwaliteit is goed.
maar ik kan niet meten hoeveel db ik daadwerkelijk ga opvragen met mijn podmetertje op een live podium.
Ik maak als drummer bijvoorbeeld 100 db geluidsdruk.
ik heb 20 db effectieve demping.
hoe weet ik nu hoeveel geluidsdruk ik via mijn oortjes ga ’terug’ vragen om bijvoorbeeld een beetje bassdrum te horen?
ik heb sterk het idee dat dit te veel is voordat ik het zelf hoor. ik probeer altijd op een zo laag mogelijk niveau te spelen. maar soms wil ik effe iets terug hebben.
wie weet hoe ik meet of ontdek of ik verkeerd bezig ben?
ben er erg onzeker over
Dat is best lastig, want daar is speciale meetapparatuur voor nodig. Deze kun je dan inzetten in een live-situatie, bijvoorbeeld tijdens een soundcheck, om de exacte waarden te kunnen meten. Maar deze apparatuur is niet goedkoop. Bijvoorbeeld deze Neumann KU100 kan dit. Maar ik begrijp dat dit niet erg realistisch is. Wellicht dat een audicien raad weet? Zij hebben meer ervaring met dit soort situaties lijkt me. En anders zul je het puur moeten doen op gevoel en kijken wat acceptabele waarden zijn voor jou.
Ik ben als technicus ongelooflijk blij met IEM want de “herrie” van het podium verstoort de muziek in de zaal niet meer. Veel meer controle en de kwaliteit is veel beter.
In een paar bandjes die ik tegenkom krijg ik vragen of er (half)open-oortjes zijn omdat een dwarsfluitist het directe geluid mist. Ook een trombonist vraagt hierom. Omdat het podiumgeluid zachter is lijkt me dit ook goed te werken maar ik kan vrijwel niets vinden wat ook nog betaalbaar is.
Iedere reactie is welkom.
Half open in ear monitors hebben helaas niet en we zijn er eerlijk gezegd ook niet bekend mee. Heb je misschien een voorbeeld? Een andere oplossing is spelen met een open-back koptelefoon
Al enige jaren speel ik met met in-ear monitoring. Hiervoor gebruik ik de rackmixer van presonus (RM32ai, 32 ingangen 16uitgangen,die gepaard kunnen worden tot 8 stereo mixen ), een ART headamp pro, de Fischer AMP antanuator ( volumeknop) en de shure se215 in-ears. Op deze manier krijgt ieder bandlid een stereo mix op zn in-ears. Zeker als er wat meer instrumentatie is, is dat gemakkelijker om geluiden te onderscheiden dan wanneer alles in mono staat.
Zowel zang als gitaar worden direct aangeboden aan de mengtafel. De versterker geluiden zijn allemaal gemoddeled.
In iedere sessie waar ik in meespeel neem ik deze apparatuur mee al voor ingebouwd in een 19”rack. Als SoGett spelen we op diverse locaties. Soms als je in een winkel een akoestische set moet verzorgen, woedt er van je verwacht dat je geluid nogal zacht moet, zodat goede monitoring op de “klassieke manier” niet voldoet.
Ook in deze situaties biedt in-ear monitoring een goede uitkomst.
Wil je toch wat omgevingsgeluid hebben, mix dan met een extra microfoon wat zaalgeluid in de monitormix.