Drums opnemen: een vak apart

Van alle instrumenten is het opnemen van een drumstel misschien nog wel het moeilijkst. Eigenlijk is een drumstel niet één instrument. Het is een verzameling luide percussie-instrumenten die het hele hoorbare frequentiespectrum bestrijkt. Het is dan ook gebruikelijk om een drumstel met meerdere microfoons op te nemen. In dit artikel lees je welke microfoons je het best kunt gebruiken en waar je ze moet plaatsen.

Video

Voorbereiding

Wanneer je drums gaat opnemen is het belangrijk dat je bronmateriaal goed is. Oftewel, zorg dat je een goed drumstel hebt dat ook goed gestemd is. Verder zijn er nog een paar vervelende situaties die ik je graag zou willen besparen. Zijn je kabels bijvoorbeeld lang genoeg? Heb je de juiste statieven? In de meeste gevallen heb je twee hoge statieven nodig voor de overheads en voor de rest een heleboel lage en middelhoge. Kan de drummer de muziek en/of de metronoom goed horen? Een goed isolerende hoofdtelefoon is een absolute must.

Overheads

De belangrijkste onderdelen van je microfoonopstelling zijn de overheads. Dit is meestal een stereo-paar condensatormicrofoons dat boven het drumstel wordt gehangen om een totaalbeeld van de kit te krijgen. De snaredrum zou je kunnen zien als het middelpunt van het drumstel. Zorg er dus voor dat je beide microfoons even ver van de snaredrum plaatst. Met de hoogte van de overheads kun je experimenteren. Zaken die hierbij extra aandacht verdienen zijn de balans tussen de bekkens en de trommels en hoeveel galm van de ruimte je wilt horen. Als de overheads laag staan zul je bijvoorbeeld weinig van de ruimte horen en zijn met name de crashes en de hihat vrij hard in verhouding tot de snare en de toms. Eigenlijk ben je met de overheads al een beetje aan het mixen. Maak dus net zolang testopnames tot het goed is. Een slechte balans in de overheads is namelijk heel moeilijk achteraf te fixen.

Close mics

Als je naar het overhead-spoor luistert zal het je opvallen dat het vrij dun klinkt. Met name de kick. Daarom krijgt iedere trommel meestal ook nog een eigen microfoon om het onderdeel wat meer body en punch te geven. Dit geeft je tijdens het mixen ook meer controle over de balans en de klank. Voor elk type trommel zijn er speciale microfoons op de markt met een aangepaste frequentierespons. Omdat ze dicht bij de trommel worden geplaatst moeten ze een behoorlijke geluidsdruk kunnen verwerken. Vaak wordt er dus gekozen voor dynamische microfoons in plaats van kwetsbare condensator microfoons.

Kick

Bekende microfoons voor de kick zijn de Shure Beta 52, de AKG D112 en de Audix D6. Dit type microfoon wordt meestal in de kick geplaatst en gericht op de klopper. Dichter bij het slagvel krijgt de opname meer ‘tik’ en dichter bij het resonantievel meer ‘boem’. Vaak wordt er buiten de kick ook nog een microfoon geplaatst bij het resonantievel voor extra sub-laag. Dit kan een condensatormicrofoon zijn (met een verzwakker) of een ribbon-microfoon.

Snaredrum

Ook bij de snaredrum wordt de sound grotendeels bepaald door de microfoonkeuze en de plaatsing. Vaak wordt er gekozen voor een dynamische microfoon. De Shure SM57 is al decennia lang de populairste microfoon voor bij de snaredrum maar er zijn inmiddels een hoop alternatieven op de markt. Bijvoorbeeld de Audix i5 en de Audiotechnica ATM650. Een goede beginpositie voor deze microfoon is met de capsule 2 cm boven de rand met zijn rug naar de hihat. Richt je de microfoon naar het midden van het vel dan krijg je een volle maar ook vrij doffe klap. Hoe meer je de microfoon naar de rand richt hoe meer boventonen je zult horen.

Snaren

Wat de snaredrum onderscheidt van de andere trommels is dat er snaren onder zitten. Om dit aspect beter uit de verf te laten komen wordt er vaak ook een microfoon onder de snaredrum gezet. Hier kun je een dynamische microfoon of een kleinmembraan condensatormicrofoon voor gebruiken. Vergeet van dit kanaal niet de polariteit om te keren. Deze microfoon registreert de trillingen van het drumvel namelijk precies andersom ten opzichte van de microfoon aan de bovenkant. Ze staan dus in tegenfase.

Fase

Omdat je met meerdere microfoons dezelfde geluiden opneemt zul je te maken krijgen met fase verschuivingen. Dit heeft alles te maken met de snelheid van geluid. Het geluid van de snaredrum zal de microfoon die er vlak boven hangt eerder bereiken dan de overheads. Dit geldt ook voor de kick en voor de toms. Als je in je DAW inzoomt zul je wellicht zien dat de golfjes niet gelijk lopen of zelfs precies in de tegengestelde richting gaan. Het resultaat is een dun, hol geluid. Een simpele oplossing is om de polariteit van de close mic om te keren en te luisteren of dit beter klinkt in combinatie met de overheads. Hiernaast kun je ook gebruik maken van een sample delay. Hiermee vertraag je de close mics zodat ze weer gelijk lopen met de overheads.

Voor de gevorderden: Room mics

Als het drumstel in een mooi klinkende ruimte staat is het natuurlijk zonde om dit niet te benutten. Met een paar room mics creëer je een galm die vaak natuurlijker klinkt dan een kunstmatige reverb. Meestal zijn het condensator- of ribbon-microfoons die worden ingezet als room mic. Voor een ruimtelijk effect hoef je de microfoons niet heel ver van het drumstel af te plaatsen. Als je de microfoons van het drumstel af richt klinkt het al snel heel ‘groot’. Zelfs in relatief kleine ruimtes.

Wat zijn de geheimen achter jouw unieke drumsound? Deel het hieronder!

Zie ook

» Drums mixen – 6 studiotechnieken voor een goede basis-sound

Stefan | Bax Music

Stefan werkt sinds 2015 bij Bax Music. In zijn vrije tijd is hij regelmatig in de weer met allerlei studio-apparatuur zoals microfoons, compressors en equalizers. En als hij aan het werk is trouwens ook. Verder is hij ook vaak op het podium te vinden, maar dan als drummer.

Drums mixen – 6 studiotechnieken voor een goede basis-sound Microfoon-opstellingen bij stereo-opnames Wat is richtingskarakteristiek? Hoe je een koor moet opnemen Singer-songwriter opnemen – Zo doet een geluidstechnicus dat Het verschil tussen dynamische en condensator-microfoons