Succesvol opnemen in de studio – Zo doet een muzikant dat
Gepubliceerd op vrijdag 3 september 2021
Gastblogger en multi-instrumentalist Nigel Hubée vertelt (voortgaand op zijn vorige blog over de opzet van zijn studio) hoe een muzikant zich kan voorbereiden op een succesvolle opnamesessie in een eigen studio of die van een ander. Hierbij komen zowel fysieke als psychologische aspecten ter sprake. Deze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en spelen een grote rol in het eindresultaat. Nigel hoopt dat het nadenken over onderstaande tips leidt tot betere muzikale prestaties en onaangename verrassingen helpt voorkomen!
Bereid je voor
Een goede voorbereiding lijkt zo voor de hand liggend, maar is voor veel muzikanten helaas geen vanzelfsprekendheid.
- Leer allereerst je eigen zang- of instrumentpartijen binnenstebuiten.
- Spreek helder af met je medemuzikanten wie wat doet en wanneer.
- Bouw tegelijk ook wat flexibiliteit in voor het geval iemand op de dag zelf vraagt of je iets een beetje anders wil doen, of wanneer je zelf tot die conclusie komt.
- Controleer voor de opname de conditie van je instrument(en).
- Neem voldoende reservesnaren, rietjes, kabels, batterijen of andere onderdelen/accessoires mee.
- Als je ook zingt, zorg dan dat je van tevoren minstens een kwartiertje je stem opwarmt, desnoods in de auto op weg naar de studio. Probeer daarnaast eens om elke dag te beginnen met een warming-up, liefst nog voordat je begint met praten. Het zet je stem als het ware in ‘zangmodus’ en helpt je om daar later op de dag gemakkelijker naar over te schakelen.
- Het helpt ook als je de rest van je lijf van tevoren in beweging brengt zodat je niet direct vanuit bed of bank de studio inrolt. En andersom helpt het bewust aannemen van een goede lichaamshouding je ook mentaal. Kijk in dit verband eens naar de interessante TED Talk van Amy Cuddy die daar onderzoek naar doet.
Luister (en/of kijk) naar jezelf
Vooral als je zingt, is het essentieel dat je er aan went om in het bijzijn van anderen naar je opgenomen zelf terug te luisteren. Er blijft altijd iets kwetsbaars aan het luisteren naar je eigen stem, zeker als die ‘kaal’ en geïsoleerd wordt teruggespeeld. Je klinkt nu eenmaal anders in de speakers of koptelefoon dan in je eigen hoofd. Iets waarvan je altijd dacht dat het geweldig klonk, kan dan ineens tegenvallen. Neem jezelf dus op (bijvoorbeeld op je eigen telefoon) en luister terug tot je tevreden bent. Je zult misschien merken dat ieder foutje door het opnameproces wordt uitvergroot. Benut dus de kans om dingetjes te verbeteren als dat nodig blijkt. Laat ook anderen luisteren, liefst mensen die er een beetje verstand van hebben, en leer van hun commentaar. Film je jezelf ook? Denk dan na over de positie van je camera. Het is meestal weinig flatterend als je jezelf recht van voren vanuit een laag standpunt filmt met je telefoon of tablet op de koffietafel. Investeer dus in een houder en een statief en experimenteer ermee. Denk ook aan je kleding en wat er in de achtergrond zichtbaar is.
Omgaan met kritiek
Dit is naar mijn idee misschien wel het meest cruciale onderdeel van succesvol musiceren in een studio. Kritiek is essentieel om tot goede resultaten te komen, maar tegelijk ook potentieel destructief en demotiverend. Je zult er absoluut mee geconfronteerd worden, dus hoe ga je ermee om? Ik onderscheid drie soorten kritiek.
Kritiek van mede-muzikanten
Prestatiedruk kan tot vreemde uitspattingen leiden. Spreek met elkaar af wat je wel en niet kan zeggen, zodat een nodeloos negatieve opmerking minder snel gemaakt wordt en een positief bedoelde minder snel in het verkeerde keelgat schiet. Zo is “misschien kun je dit riffje aanpassen” veel behulpzamer dan “dat was waardeloos, doe het maar opnieuw en dan goed”. Lachen is ook zoiets. Samen lachen om iets dat vreselijk fout is gegaan is ontspannend en sfeerverhogend, maar iemand uitlachen kan direct het einde inluiden van je langgekoesterde opnamesessie. Raak je geïrriteerd? Hou het indien mogelijk voor jezelf en ga desnoods even een kopje koffie of een drankje halen als dat kan. Ga er in principe vanuit dat jullie samen hetzelfde doel hebben om tot een zo goed mogelijk resultaat te komen en dat kritiek toch vooral bedoeld is om te voorkomen dat je iets de wereld in gooit waar je achteraf spijt van hebt. Als je alleen werkt en jezelf opneemt zou ik je ook ten sterkste willen aanraden kritiek van deskundigen uit je omgeving te zoeken en te accepteren.
Commentaar van derden
Bijvoorbeeld opnametechnici. Begin met aan te nemen dat ze weten waar ze het over hebben. Laat ze de zangmicrofoon kiezen waarvan zij denken dat die bij je stem past. Laat ze de bandopstelling bepalen waarvan zij weten dat ze het op die manier goed kunnen opnemen. Speel desnoods op een van hun instrumenten als dat verzocht wordt, omdat zij geen goed signaal kunnen krijgen van die van jou. Te veel weerstand bieden gaat hier geen goed resultaat opleveren, dus go with the flow.
Kritiek op jezelf
Zelfkritiek is prima, maar te veel maakt je onzeker en weerhoudt je er juist van om tot goede prestaties te komen. Hier helpt alleen de grondige voorbereiding van je partij(en) en de tijdige warming-up, zodat je een stukje zelfvertrouwen krijgt en daardoor meer energie overhoudt om je volledig te concentreren op de muziek die je wil maken en niet op eventuele fouten.
Lees ook: Muzikanten & ego: kritiek leren geven en ontvangen
Wanneer is iets goed genoeg?
Hier speelt je situatie een grote rol.
Werk je in een eigen ruimte?
Dan kun je je het veroorloven om een take die maar niet lukt naar een andere dag te verschuiven. Wij vinden het elke keer weer verrassend om te ervaren hoeveel dat soms uitmaakt. Wij houden als richtlijn aan dat we de opname doorschuiven als een nummer na drie takes bij het terugluisteren niet de juiste vibe heeft. Hieronder zie je een voorbeeld van een recente opname op ons YouTube-kanaal waar we een paar dagen aan gewerkt hebben omdat het oorspronkelijke arrangement bij het terugluisteren niet helemaal naar onze zin was. Eenmaal de wijzigingen ingestudeerd, had bij de uiteindelijke opname naar ons gevoel onderstaande derde take de vibe die we zochten:
Heb je een dag in een commerciële studio geboekt?
Dan is er meer druk om op de dag zelf te presteren. Goede afspraken helpen hierbij. Bespreek met de studio wat een reële hoeveelheid nummers is om op te nemen in de geboekte tijd. Beter minder nummers van goede kwaliteit dan meer nummers van matige kwaliteit. Bedenk van tevoren in welke volgorde je ze wil opnemen en begin met een ‘makkelijk’ nummer. Laat ze ook van tevoren weten hoe lang elk nummer is en welke instrumenten en hoeveel zangers of zangeressen daarbij betrokken zijn. Vraag ook of je je eigen versterker(s) moet of mag meenemen. En als ze in de studio vinden dat je iets goed hebt gedaan, vertrouw daar dan op en ga door naar het volgende nummer.
En dan het mixen
Tot slot komt daar nog het mixen achteraan. Doe je het mixen zelf, neem er dan de tijd voor en bouw regelmatig pauzes in. Na een uur intensief mixen raken je oren al vermoeid en ga je verkeerde beslissingen nemen. Ik neem zelf minstens een week de tijd voor een mix, omdat ik ervaar dat ik er de volgende dag toch weer anders naar luister. Zodra dat effect verdwenen is, is wat mij betreft de mix klaar. Besteed je het mixen uit, probeer dan zoveel mogelijk aan het begin je wensen kenbaar te maken. Meestal krijg je ook snel of direct na je opnamedag een ruwe mix mee. Luister er op verschillende apparaten naar en geef aan wat je goed vindt en wat je zou willen aanpassen, maar hou er tegelijkertijd rekening mee dat de mixer onder tijdsdruk staat, dus hou het realistisch.
Lees ook: Geslaagde opnamesessies met deze 5 tips voor geluidstechnici
Ik hoop van harte dat mijn tips je helpen om tot goede resultaten te komen. Veel succes! Ik ben ook benieuwd naar jouw eigen ervaringen. Laat hieronder een reactie achter!
Zie ook
» Studio & Recording-producten
» Voetpercussie: drummen zonder handen – Doe het zelf!
» Platendeals voor muzikanten – Advies van een advocaat
» Een akoestisch optreden opnemen voor YouTube – Zo doe je dat
» 7 tips om als muzikant of producer je eigen geluid te vinden
» Zang opnemen in de studio – Dit komt erbij kijken
» Drums mixen – 6 studiotechnieken voor een goede basis-sound
» Microfoon schoonmaken – Waarom en hoe
» Muziekapparatuur repareren – Deze dingen kun je zelf doen
» Muzikanten vinden en online samenwerken: ‘Hey, do you wanna collab?’
» Drums opnemen: een vak apart
» Opnames maken van shakers, tamboerijns en andere handpercussie
» Opnemen met microfoon? Breng de signal chain in kaart!
» Akoestische gitaar opnemen – Gebruik deze basisprincipes
» Overspraak in geluidsopnames? Zo voorkom je ‘mic bleed’
» Opnames maken – Alles over recording
» Band opnemen: zelf doen of in de studio?
» Microfoon-opstellingen bij stereo-opnames
Nog geen reacties...