Lichtophanging: Wat heb je nodig en wanneer?

Wanneer je nieuw bent in de overweldigende wereld van verlichting (vaak armaturen genoemd) dan kan het lastig zijn om als ‘dwaallicht’ de bomen van het bos te onderscheiden. Eerst zul je immers moeten weten welk type armatuur je wilt gaan inzetten in welke situatie. Maar evenzo belangrijk is het om te weten hoe je de verlichting ophangt en wat je hier voor nodig hebt. In dit blog benoem ik de meest praktische en veelgebruikte systemen voor het ophangen van verlichting.

G-haak: wat is het en wat doet het?

Een G-haak is precies wat het zegt dat het is: een haak om een armatuur aan op te hangen die de vorm heeft van de letter ‘G’. Ze zijn er in veel verschillende uitvoeringen met elk een bepaalde belastbaarheid. Het is zaak hier goed op te letten wanneer je tot aankoop over gaat! G-haken worden het meest ingezet voor statische, hangende belasting (denk hierbij aan de compact par-sets bijvoorbeeld). De haken bevestig je aan het truss-deel, maar nooit te strak. Handvast aandraaien is prima, anders beschadig je het truss-deel. Aangezien het vaak gaat om een grote druk die wordt uitgeoefend van de draaibout op een relatief klein oppervlak, is het meestal beter om half couplers te gebruiken (zie verderop). Toepassingsgebieden: par-lampen, spots en lichteffecten.

Truss-bescherming: G-haak met protectie

Er bestaan G-haken die zijn uitgevoerd met een zogeheten truss-bescherming. Dit houdt in dat deze zijn uitgerust met een beschermplaatje zodat de truss waar de G-haak aan bevestigd is niet direct beschadigd raakt wanneer het schroefdraad wordt aangedraaid. Dit voorkomt ten dele dat de belastbaarheid wordt aangetast na veelvuldig gebruik. Ik zeg ten dele, omdat de beschermplaatjes vaak glad zijn en hierdoor niet bijzonder veel grip hebben op het truss-deel. Ook dit type G-haak wordt vooral gebruikt bij statische belasting. Toepassingsgebieden: par-lampen, spots en lichteffecten.

Let’s stick together

Half couplers zijn feitelijk klemmen die de armatuur en het truss-deel bijeen houden. Deze zijn beschikbaar in zeer kleine, maar ook in hele grote formaten. Dit is totaal afhankelijk van de soort belastbaarheid. Over het algemeen kun je stellen dat half couplers vooral worden ingezet bij bewegend licht en armaturen met een licht gewicht. Echter, voor eenmalige installatie kun je ook half couplers gebruiken. Een eigenschap van een half coupler is dat deze de kracht verdeelt over een groter oppervlak en hierdoor dus een betere grip uitvoert op het totaal. Het truss-deel blijft beschermd en de armatuur blijft op zijn plaats. Toepassingsgebieden: par-lampen, spots en lichteffecten.

Zwaargewichten onder de lichten

Wanneer je in het bezit bent van grote, zware armaturen, zoals moving heads, dan is het gebruik van een trigger coupler de meest gangbare oplossing om dit armatuur op de juiste wijze op te hangen. Voordeel hiervan is dat je een trigger coupler direct op het truss-deel kunt hangen, zonder dat je de armatuur eerst moet vasthouden tot alles is aangedraaid. Verder is het principe van een trigger coupler vrijwel gelijk aan die van een half coupler, maar gewoonweg praktischer in gebruik en met name voor de zwaardere, grotere armaturen geschikt. Ze zijn dan ook veelal twee keer zo groot als half couplers. Toepassingsgebieden: moving heads en de zwaardere armaturen.

Dwarsligger of outrigger?

Wat nog niet benoemd is in dit blog, is de zogenaamde swivel coupler. Dit type bevestiging wordt ingezet om twee truss-delen dwars met elkaar te verbinden. Elk truss-deel krijgt hierbij een eigen bevestiging en zo kunnen de twee delen als het ware haaks (kruislings) over elkaar gelegd worden. Ook hier geldt weer dat de belasting evenredig wordt verdeeld over een groter oppervlak en dat de armaturen op efficiënte wijze bijeen worden gehouden, zonder dat dit ten koste gaat van beschadigingen aan de truss. Een andere toepassing om swivel couplers bij te gebruiken is voor het creëren van een zogenaamde outrigger. Je zorgt dan dat je een uitstekend stuk pijp hebt dat je kunt gebruiken om bijvoorbeeld een spiegelbol of front-licht aan te monteren. Toepassingsgebieden: bevestigen van truss-delen.

Essentiële weetjes

Erg handig om te weten is dat het standaard type 30 truss (30 x 30 mm buitenmaat) een diameter heeft van 50 mm. Ben je van plan om lichtstatieven te gebruiken dan dien je te weten dat de buisdikte van de T-bar doorgaans 35 mm is. Tevens bestaan er lichtbrugsets die een hele dunne buis bezitten. Hier zijn speciale haken voor nodig, namelijk 18 mm haken. Let dus altijd goed op dat je de juiste haken aanschaft bij jouw lichtbevestiging!

Heb je vragen of suggesties of wil je jouw ervaringen delen? Deel ze hieronder!

Benjamin | Bax Music

Ben is sinds medio 2015 werkzaam bij Bax Music als copywriter. Zijn specialisme is snaarinstrumenten. Ben speelt al 33 jaar gitaar en heeft zijn eigen homestudio. Ook kun je hem regelmatig achter een piano of drumstel vinden, of met een bas in zijn handen. Zijn jarenlange ervaring verwerkt hij maar al te graag in zijn productteksten en nieuwsitems. Naast het schrijven van zijn eigen muziek luistert hij ook graag naar muziek van anderen, met name progressive rock en fusion.

Tech talk: verlichting voor mobiele gelegenheden Lachen om LED verlichting is verleden tijd Creatief met truss Oude verlichting ombouwen naar LED Podium-verlichting: help mij kiezen! De techniek achter het Eurovisie Songfestival