Tweet
In Griekse amfitheaters kun je de toneelspelers zelfs op de achterste rij verstaan. Zonder versterkers en in de open lucht bereikten de Oude Grieken een fantastische akoestiek. Twee onderzoekers van het Georgia Institute of Technology in de VS denken dat het te maken heeft met de vorm van de zitplaatsen. Die zouden lage tonen uit achtergrondlawaai wegfilteren maar het menselijk stemgeluid ongemoeid laten.
De Belgen Nico Declercq en Cindy Dekeyser hebben het raadsel van de Griekse amfitheaters opgelost. Nog voor het begin van onze jaartelling werden in plaatsen als Epidaurus theaters gebouwd met perfecte akoestiek. Geruis van de zee, wind of bladeren viel weg als je in het theater kwam, maar de stemmen van toneelspelers waren prima te verstaan. Tegenwoordig gebruiken we versterkers en luidsprekers, maar hoe regelden de Grieken hun mooie geluid?
Volgens Declercq en Dekeyser bouwden de Oude Grieken - expres of bij toeval - hun theaters met precies die vorm en afstand tussen zitplaatsen zodat ze werken als akoestisch filter. In computermodellen van het amfitheater bij Epidaurus zagen ze dat dat filter precies de geluiden wegfiltert die lager liggen dan de menselijke stem. Ze publiceerden hun berekeningen in het vakblad van de Amerikaanse vereniging voor akoestisch onderzoek.
Het Griekse amfitheater van Epidaurus wordt nog steeds gebruikt voor opvoeringen. Klik op de afbeelding voor een grotere versie.
Geluidsfilter
Bij geluidsfilter denkt een geluidstechnicus aan mengpanelen, maar in Griekenland staan ze als theaters in het wild. Een geluidsfilter haalt tonen uit geluid of versterkt ze, zodat de klank verandert. Dat kan met elektronica, maar ook door slim te spelen met de geluidsgolven in de lucht. Declercq en Dekeyser berekenden hoe geluid in een Grieks amfitheater weerkaatst van de rijen met stenen zitplaatsen. Die staan op een regelmatige afstand van elkaar en zorgen door weerkaatsing van geluidsgolven dat vooral de lage tonen worden gedempt.
Met een mengpaneel kun je allerlei onderdelen van een geluidssignaaal aanpassen.
Volgens de twee onderzoekers zit juist in die lage tonen het meeste stoorgeluid. Het geroezemoes van bezoekers en geruis van bomen werden dan ook door de getrapte zitplaatsen weggefilterd. De hogere tonen van hardop pratende acteurs reisde ongehinderd naar boven. In menselijk stemgeluid zit ook een serie lage tonen, die door het theater werden gedempt. Toch horen we normale stemmen, doordat de hersens de weggevallen informatie zelf reconstrueren. Het verschijnsel heet virtual pitch en zorgt bijvoorbeeld dat kleine luidsprekers, zonder noemenswaardige bassen, toch lage geluiden lijken te maken.
Edit: ik heb wat dubbele enters weggehaald. Verder doet je afbeelding het nog niet.
De Belgen Nico Declercq en Cindy Dekeyser hebben het raadsel van de Griekse amfitheaters opgelost. Nog voor het begin van onze jaartelling werden in plaatsen als Epidaurus theaters gebouwd met perfecte akoestiek. Geruis van de zee, wind of bladeren viel weg als je in het theater kwam, maar de stemmen van toneelspelers waren prima te verstaan. Tegenwoordig gebruiken we versterkers en luidsprekers, maar hoe regelden de Grieken hun mooie geluid?
Volgens Declercq en Dekeyser bouwden de Oude Grieken - expres of bij toeval - hun theaters met precies die vorm en afstand tussen zitplaatsen zodat ze werken als akoestisch filter. In computermodellen van het amfitheater bij Epidaurus zagen ze dat dat filter precies de geluiden wegfiltert die lager liggen dan de menselijke stem. Ze publiceerden hun berekeningen in het vakblad van de Amerikaanse vereniging voor akoestisch onderzoek.
Het Griekse amfitheater van Epidaurus wordt nog steeds gebruikt voor opvoeringen. Klik op de afbeelding voor een grotere versie.
Geluidsfilter
Bij geluidsfilter denkt een geluidstechnicus aan mengpanelen, maar in Griekenland staan ze als theaters in het wild. Een geluidsfilter haalt tonen uit geluid of versterkt ze, zodat de klank verandert. Dat kan met elektronica, maar ook door slim te spelen met de geluidsgolven in de lucht. Declercq en Dekeyser berekenden hoe geluid in een Grieks amfitheater weerkaatst van de rijen met stenen zitplaatsen. Die staan op een regelmatige afstand van elkaar en zorgen door weerkaatsing van geluidsgolven dat vooral de lage tonen worden gedempt.
Met een mengpaneel kun je allerlei onderdelen van een geluidssignaaal aanpassen.
Volgens de twee onderzoekers zit juist in die lage tonen het meeste stoorgeluid. Het geroezemoes van bezoekers en geruis van bomen werden dan ook door de getrapte zitplaatsen weggefilterd. De hogere tonen van hardop pratende acteurs reisde ongehinderd naar boven. In menselijk stemgeluid zit ook een serie lage tonen, die door het theater werden gedempt. Toch horen we normale stemmen, doordat de hersens de weggevallen informatie zelf reconstrueren. Het verschijnsel heet virtual pitch en zorgt bijvoorbeeld dat kleine luidsprekers, zonder noemenswaardige bassen, toch lage geluiden lijken te maken.
Edit: ik heb wat dubbele enters weggehaald. Verder doet je afbeelding het nog niet.
Comment